Socjologia wielokulturowości


This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Wielokulturowość to współwystępowanie różnych kultur i grup narodowych, etnicznych i religijnych korzystających z tej samej przestrzeni, o różnym poziomie i charakterze interakcji.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Refleksja nad zróżnicowaniem kultur sięga przynajmniej średniowiecza. Współcześnie holistyczna wizja kultur jako zamkniętych, stabilnych całości ustępuje wizji, w której kultury wciąż przekształcają się i przenikają wzajemnie.
PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Zróżnicowanie kulturowe przechodzi przez kilka faz. Różne są także typy relacji między stronami układów wielokulturowych: od agresji, poprzez niechęć, niezrozumienie, obojętność, zainteresowanie, akceptację po współdziałanie. Tożsamość jednostkowa i zbiorowa w społeczeństwach wielokulturowych jest obecnie przedmiotem sporów o charakterze ideologicznym.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Rekomendacje zmierzają do wzmacniania zysków i ograniczania zagrożeń płynących z wielokulturowości.
Downloads
Bibliografia
Aparecida. (2014). V Ogólna Konferencja Episkopatów Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Dokument końcowy. Gubin: Wydawnictwo Przystanek Jezus. Pobrane z: http://www.ptm.rel.pl/files/pdf-rozne/dokument-z-aparecidy.pdf (dostęp: 05.07.2022).
Bajor, W. (2016). Idee wolności i równości w polskiej kulturze politycznej doby średniowiecza. W: L. Korporowicz, & P. Plichta (red.), Mosty nadziei. Jagiellońskie inspiracje dialogu międzykulturowego (s. 37–57). Kraków: Biblioteka Jagiellońska.
Dyczewski, L. (1996). Naród podmiotem kultury. W: L. Dyczewski (red.), Tożsamość polska a otwartość na inne społeczeństwa (s. 11–37). Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Dyczewski, L. (2011). Kultura w całościowym planie rozwoju. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Golka, M. (2010). Imiona wielokulturowości. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie „Muza”.
Hildebrandt-Wypych, D. (2008). Wielokulturowość upolityczniona – wielokulturowość urynkowiona: dylematy europejskiej polityki imigracyjnej. W: H. Mamzer (red.), Czy klęska wielokulturowości? (s. 79–108). Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Jaskuła, S. (2015). Wirtualna transformacja międzykulturowych kompetencji komunikacyjnych. O przemianach w pedagogice komunikacji. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica, 2, 35–49.
Kołakowski, L. (2006). Szukanie barbarzyńcy. Złudzenia uniwersalizmu kulturowego. W: L. Kołakowski, Czy diabeł może być zbawiony i 27 innych kazań. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Korporowicz, L. (2011). Socjologia kulturowa. Kontynuacje i poszukiwania. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Korporowicz, L. (2018). Jagiellońskie Studia Kulturowe jako projekt kulturoznawczy. Relacje Międzykulturowe. Intercultural Relations, 1, 103–127.
Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka. (1966). Pobrane z: https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy_Pakt_Praw_Obywatelskich_i_Politycznych.pdf oraz https://amnesty.org.pl/wp-content/uploads/2016/04/Miedzynarodowy-Pakt-Praw-gosp-spol-kult.pdf (dostęp: 05.07.2022).
Mucha, J. (1999). Wielokulturowość etniczna i nieetniczna. Sprawy Narodowościowe, 14–15, 41–50.
Nalewajko, M. (2003). Społeczeństwo narodowe czy wielokulturowe? Spory o teorie i kształt rzeczywistości na marginesie „Społeczeństwa wieloetnicznego” G. Sartoriego. Dzieje Najnowsze, 2, 177–190.
Nikitorowicz, J. (2020). Edukacja międzykulturowa w perspektywie paradygmatu współistnienia kultur. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Nowicka, E. (2010). Czy możliwe jest społeczeństwo wielokulturowe? Doświadczenia antropologa. W: D. Pietrzyk-Reeves i M. Kułakowska (red.), Studia nad wielokulturowością (s. 323–337). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Papieska Rada Iustitia et Pax (PRIP). (2005). Kompendium nauki społecznej Kościoła. Tłum. D. Chodyniecki, A. Dalach, J. Nowak. Kielce: Wydawnictwo Jedność.
Pawełczyńska, A. (2004). Głowy hydry. Warszawa: Test.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. (1948). Pobrane z: https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf (dostęp: 05.07.2022).
Powszechna Deklaracja UNESCO o Różnorodności Kulturowej. (2001). Pobrane z: https://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Dekl_o_roznorodnosci.pdf (dostęp: 05.07.2022).
Sadowski, A. (1999). Zróżnicowanie kulturowe a społeczeństwo obywatelskie. Sprawy Narodowościowe, 14–15, 31–40.
Smolicz, J.J. (1987). Wartości rdzenne a tożsamość kulturowa. Kultura i Społeczeństwo, 31(1), 59–75.
Szahaj, A. (2010b). Wielokulturowość. Za i przeciw (kilka uwag). W: D. Pietrzyk-Reeves & M. Kułakowska (red). Studia nad wielokulturowością (s. 25–30). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Znaniecki, F. (1990). Współczesne narody. Socjologiczne studium ewolucji narodów. Tłum. Z. Dulczewski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.