Tom XIV: Ekonomia międzynarodowa

Redaktorzy serii:
Wit Pasierbek, Bogdan Szlachta

Redaktorzy tomu:
Wit Pasierbek, Krzysztof Wach

WPROWADZENIE

Ekonomia międzynarodowa – czy międzynarodowe stosunki gospodarcze (jak przyjęło się określać ten obszar badawczy w czasach gospodarki centralnie planowanej) – koncentruje się na transakcjach między krajami w dziedzinie wymiany towarów i usług, przepływach finansowych i czynników produkcji (makroekonomia międzynarodowa) oraz na procesach umiędzynarodowienia przedsiębiorstw (mikroekonomia międzynarodowa). W ekonomii międzynarodowej, podobnie jak w innych obszarach ekonomii, stosuje się podział na mikro- i makroekonomię. Oznacza to, że czynniki związane ze współpracą międzynarodową są postrzegane zarówno z punktu widzenia przedsiębiorstwa, jak i gospodarki jako całości. Ekonomia międzynarodowa ma swoją własną specyfikę badawczą ze względu na granice i bariery, które pojawiają się na granicach poszczególnych państw. Wzrastająca atrakcyjność tego obszaru badawczego jest spowodowana globalizacją, integracją, liberalizacją wymiany handlowej, postępem technicznym i międzynarodowym podziałem pracy. Dzieje się tak, ponieważ kolejne procedury, transakcje i strategie, które zostały sprawdzone na rynkach lokalnych, podlegają umiędzynarodowieniu. Powoduje to poszukiwanie najlepszych analogii, różnic i rozwiązań dla biznesu w innym wymiarze, skali i otoczeniu. Czynniki zewnętrzne są – wraz ze wzrostem intensywności powiązań międzynarodowych – coraz ważniejsze. Odnosi się to do planów rozwoju przedsiębiorstw i krajów.

Hasła tematyczne w tomie Ekonomia międzynarodowa uporządkowano w czterech wzajemnie ze sobą powiązanych częściach. Część pierwsza zawiera cztery hasła definiujące naturę i zakres ekonomii międzynarodowej:

Ekonomia międzynarodowa: pojęcie, obszary i metody badawcze (Krzysztof Wach).

Globalizacja, deglobalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej (Tomasz Rachwał).

Procesy integracyjne w gospodarce światowej (Bożena Pera).

Konkurencyjność międzynarodowa: mikro, mezo, makro (Barbara Jankowska).

     Z kolei część druga niniejszego słownika poświęcona jest wymianie handlowej w gospodarce światowej. Omawia szeroko pojęty ekosystem handlu międzynarodowego, a część ta obejmuje cztery hasła:

Handel międzynarodowy w gospodarce światowej (Paweł Folfas).

Teorie handlu międzynarodowego (Agnieszka Głodowska).

Polityka handlowa i jej instrumenty (Agnieszka Hajdukiewicz).

Konkurencyjność eksportu i jej miary (Elżbieta Bombińska).

     Część trzecia słownika skupia się na międzynarodowym przepływie czynników produkcji i jest ujęta w pięciu hasłach:

Produkcja międzynarodowa i globalne sieci produkcyjne (Ewa Mińska-Struzik).

Międzynarodowe przepływy kapitału (Eliza Przeździecka, Rafał Wilczopolski).

Teorie zagranicznych inwestycji bezpośrednich (Adam Michalik).

Międzynarodowy przepływ wiedzy i technologii (Andżelika Kuźnar).

Globalny rynek pracy, migracje i międzynarodowy przepływ zasobów pracy (Jan Brzozowski).

     Z kolei ostatnia, czwarta część słownika została poświęcona globalnej architekturze finansowej. Zagadnienia te ujęto w sześciu hasłach tematycznych:

Kurs walutowy i międzynarodowy rynek walutowy (Ewa Stawasz-Grabowska).

Międzynarodowy system walutowy (Marek Maciejewski).

Międzynarodowy rynek finansowy (Małgorzata Janicka).

Kryzysy finansowe w gospodarce światowej (Krystian Bigos).

Dochód narodowy, bilans płatniczy i handlowy oraz nierównowaga globalna (Jakub Janus).

Problem zadłużenia międzynarodowego oraz kryzysy bankowe i zadłużeniowe (Jakub Garncarz).

     Całość zamyka nauczanie Kościoła katolickiego dotyczące życia ekonomicznego ze szczególnym uwzględnieniem ekonomii międzynarodowej w dzisiejszym, globalnym świecie:

Życie ekonomiczne i ekonomia międzynarodowa w nauczaniu społecznym Kościoła katolickiego (Wit Pasierbek).

     Cały czas istnieje potrzeba edukowania społeczeństwa w zakresie ekonomii, w tym zwłaszcza jej międzynarodowego wymiaru. Stanowi to jedno ze współczesnych wyzwań społeczno-gospodarczych i edukacyjnych. Bieżący tom „Słowników Społecznych” podejmuje właśnie ten wątek badawczy, przy czym poszczególne hasła tematyczne prezentują podejście szeroko rozumianych nauk społecznych, w tym głównie ekonomii i finansów oraz nauk o zarządzaniu i jakości, ale także nauk o polityce i administracji. Zapraszamy do lektury poszczególnych haseł tematycznych. Mamy nadzieję, że różnorodność zaprezentowanych zagadnień pozwoli na zainteresowanie tym tomem szerokiego grona czytelników.

Tom słownika w wersji polskiej do pobrania: [PDF]