DEFINICJA POJĘCIA: Pojęcie geopolityki nie ma jednoznacznie ustalonej, niebudzącej sporów treści. Widoczne są dwie główne tendencje w definiowaniu tego obszaru wiedzy. Jedna traktuje geopolitykę jako naukę o przestrzennych uwarunkowaniach procesów politycznych, druga zaś jako teorię polityczną umożliwiającą formułowanie i uzasadnienie politycznych celów państwa.

ANALIZA HISTORYCZNA: Wychodząc od czasów oświecenia pokazane zostały główne procesy intelektualne odbywające się na styku dziedziny geografii, historii i nauk politycznych, które złożyły się na kompletne teorie geopolityczne autorstwa F. Ratzela i R. Kjelléna, sformułowane na przełomie XIX i XX wieku i rozwijane w późniejszym czasie przez takich teoretyków, jak H.J. Mackinder czy K. Haushofer.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Kluczowe zagadnienie związane jest z napięciem pomiędzy komponentem politycznym i naukowym występującym w pojęciu geopolityki. Doświadczenie II wojny światowej spowodowało odejście od tradycyjnie rozumianej geopolityki, często rozwijano tę dziedzinę wiedzy w obszarze dziedzin pokrewnych, np. geografii politycznej czy geostrategii.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Prezentowane hasło określa historyczny rozwój pojęcia geopolityki i najważniejsze, do dziś nie rozstrzygnięte, problemy definicyjne. Zaznaczono jednak, że geopolityka jako dziedzina esencjalnie związana z pojęciem polityki jest nieodłącznym komponentem działań politycznych człowieka w przestrzeni historycznej.