Bezpieczeństwo ekologiczne

pdf
Opublikowano
lutego 17, 2024

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Pojęcie bezpieczeństwa ekologicznego (środowiskowego) definiowane jest na różne sposoby. Dotyczy ochrony i promowania bezpiecznych warunków zewnętrznych, wpływających na życie, rozwój i przetrwanie człowieka.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Do ugruntowania pojęcia bezpie­czeństwa ekologicznego (środowiskowego) w wymiarze międzynarodowym przyczyniły się takie koncepcje, jak zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo człowieka (Human Security). Z perspektywy studiów nad bezpieczeństwem było ono rozwijane zarówno w ramach szkoły kopenhaskiej, jak i studiów krytycznych czy feministycznych. W praktyce bezpieczeństwo środowiskowe jako sektor bezpieczeństwa narodowego realizowane jest w wymiarze zewnętrznym i wewnętrznym.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Specyfika bezpieczeństwa ekologicznego znajduje swój wyraz w różnych poziomach jego analizy: globalnym, narodowym, lokalnym i jednostkowym, jak też w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. W tekście uwypuklone zostały współzależności między kwestiami środowiskowymi a wojną, pokojem, sprawiedliwością, dobrostanem ludzi i zmianami klimatu.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Prowadzenie polityki bezpieczeństwa polegającej na reagowaniu na złożone zagrożenia ekologiczne wymaga zasobów i wysokiej sprawności organizacyjnej państwa na różnych szczeblach zarządzania. Specyficzne uwarunkowania bezpieczeństwa ekologicznego, a zwłaszcza kompleksowa natura zagrożeń, nie ułatwiają podejmowania decyzji co do kierunków działania. Z analizy zagadnienia wysnute zostały rekomendacje dotyczące konieczności rozpoczęcia systematycznej i pogłębionej refleksji nad bezpieczeństwem ekologicznym.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Barnett, J. (2009). Environmental Security. W: R. Kitchin, & N. Thrift (red.), International Encyclopedia of Human Geography, (s. 553–557). Amsterdam: Elsevier.

Comiskey, J., Larranaga, M., & Carlson, C. (2022). Climate Security. Challenges and Opportunities for Homeland Security. W: A.J. Masys (red.), Handbook of Security Science. Cham: Springer.

Dalby, S. (2013). Climate Change and Environmental Security. W: P.D. Williams (red.), Security Studies: an Introduction. London: Routledge.

Dalby, S. (2020). Environmental Security and Climate Change. Oxford Research Encyclopedia of International Studies. Pobrane z: https://oxfordre.com/internationalstudies/view/10.1093/acrefore/ 9780190846626.001.0001/acrefore-9780190846626-e-168 (dostęp: 10.05.2023).

Fiott, D., & Cullman, L. (red.). (2023). EUISS Yearbook of European Security: 2022. Publications Office of the European Union. Pobrane z: https://data.europa.eu/doi/10.2815/529759 (dostęp: 10.05.2023).

Floyd, R., & Matthew, R.A. (red.). (2013). Environmental Security. Approaches and Issues. London: Routledge.

Homer‑Dixon, T.F. (1999). Environment, Scarcity, and Violence. Princeton: Princeton University Press.

Korcz, A. (2010). Bezpieczeństwo ekologiczne Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.

Korzeniowski, P. (2012). Bezpieczeństwo ekologiczne jako instytucja prawna ochrony środowiska. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Pietraś, M. (2000). Bezpieczeństwo ekologiczne w Europie. Studium politologiczne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie‑Skłodowskiej.

Reginia‑Zacharski, J. (2021). Geopolityka a bezpieczeństwo międzynarodowe. W: J. Kloczkowski (red.), Geopolityka, (s. 77–94). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.

Szulecka, J., & Szulecki, K. (2011). Environmental Peacebuilding. Transnarodowe działania na rzecz ochrony środowiska jako platforma zaawansowanego zapobiegania konfliktom na Bliskim Wschodzie. W: W. Kostecki (red.), Zaawansowane zapobieganie konfliktom, (s. 205–225). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA‑JR.

Trzcińska, D., & Kierzkowska, J.S. (2020). Bezpieczeństwo ekologiczne w realizacji zadań publicznych. Warszawa: Difin.

Żuber, M. (2014). Bezpieczeństwo ekologiczne jako element bezpieczeństwa ogólnego. W: K. Raczkowski, & K. Żukrowska (red.), Interdyscyplinarność nauk o bezpieczeństwie, (s. 174–188). Warszawa: Difin.