Humanizm architektury

pdf
Opublikowano
marca 4, 2024

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Humanizm architektury można określić jako powiązanie architektury z szeroko rozumianą przestrzenią życia człowieka. Jest ona swoistym portretem człowieka, a w murach budynków zapisany jest ślad jego życia, dążeń i potrzeb. W rozważaniach dotyczących pojęcia istotnym obszarem poszukiwań jest współczesna architektura oraz sztuki wizualne.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Kluczowym momentem dla dzisiejszego rozumienia humanizmu w architekturze było uformowanie się idei Bauhausu. Po drugiej wojnie światowej jego założenia przeniknęły również do polskiej architektury, splatając się z realiami PRL, ­socrealizmem, czasem odwilży i budownictwem z wielkiej płyty. W historii sztuki można wskazać kluczowe wątki powiązane z motywem architektury w sztukach wizualnych, oznaczającym m.in. obraz człowieka, czasów i kondycji społeczeństwa, nośnik emocji, architekturę tożsamą z człowiekiem, personifikowaną, symboliczną, przywołującą wspomnienia czy rekonstruowaną artystycznymi działaniami.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Ślady człowieka, czasów i społeczeństwa, utrwalone w architekturze, odzwierciedlają wszystkie sfery ludzkiego życia, współtworząc uniwersalny człowieczy portret. Wyjątkowym przykładem może być zrealizowana wizja miasta idealnego. Sztuka w relacji z architekturą odgrywa w tym kontekście szczególną rolę.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Humanizm architektury może być obszarem badań w architekturze, historii, literaturze, kulturoznawstwie, naukach o sztuce, sztuce, naukach społecznych i innych. Może też znaleźć zastosowanie we współczesnym projektowaniu architektonicznym.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Biedrzycka, A. (2007). Nowa Huta. architektura i twórcy miasta idealnego. Niezrealizowane projekty. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Chwalibóg, K. (2022). Architektura przyjaznych przestrzeni. Warszawa: Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.

Cymer, A. (2018). Architektura w Polsce 1945–1989. Warszawa: Centrum Architektury, Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki.

Jurewicz, K. (red.). (2010). Budujemy kościół. Współczesna architektura sakralna w Nowej Hucie. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Kitowska‑Łysiak, M., & Wolnicka, E. (red.). (1999). Miejsce rzeczywiste miejsce wyobrażone. Studia nad kategorią miejsca w przestrzeni kultury. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Klaś, J. (red.). (2018). Nowa Huta. Architektoniczny portret miasta drugiej połowy XX wieku. Kraków: Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida.

Jędruch, D., Karpińska, M., Leśniak‑Rychlak, D., & Wiśniewski, M. (red.). (2022). Modernizm. Socrealizm. Socmodernizm. Postmodernizm. Przewodnik po architekturze Krakowa XX wieku. Kraków: Fundacja Instytutu Architektury, Ośrodek Kultury im. C.K. Norwida w Krakowie.

Rewers, E. (red.). (2010). Miasto w sztuce – sztuka miasta. Kraków: Universitas.

Rottenberg, A. (2005). Sztuka w Polsce 1945–2005. Warszawa: Stenor.

Salwiński, J. (red.). (2022). Plac Centralny. W poszukiwaniu centrum. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Smakosz, I. (2007). Rozmowa z Jackiem Sroką. Pobrane z: https://www.sroka.pl/rozmowa-z-jackiem-sroka.html (dostęp: 15.06.2023).

Solik, R. (2012). Sztuka jako interpretacja. Z problemów dyskursu artystycznego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Springer, F. (2012). Źle urodzone. Reportaże o architekturze PRL‑u. Kraków: Karakter.

Włodarczyk, J.A. (2013). Humanizm architektury. Architektura, wzornictwo i gospodarka przestrzenna. Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach, 5, 27–36.

Włodarczyk, M. (2006). Architektura lat 60‑tych w Krakowie. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Wujek, J. (1986). Mity i utopie architektury XX wieku. Warszawa: Arkady.