Polityka historyczna a kultura

PDF
Opublikowano
marca 6, 2024

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Polityka historyczna znajduje w obszarze kultury zarówno narzędzia skutecznego oddziaływania, jak i bariery. Z jednej strony zarządzanie dziedzictwem kulturowym i promowanie pożądanego obrazu przeszłości poprzez dzieła kultury stanowi narzędzie kształtowania pamięci zbiorowej o wciąż rosnącym znaczeniu. Z drugiej – istniejąca w społeczności kultura historyczna narzuca aktorom polityki historycznej pewne ograniczenia, odnoszące się do treści i formy podejmowanych przez nich działań.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Zjawisko wykorzystania różnych dziedzin i wytworów kultury w celu ustanawiania lub wspierania w zbiorowości pożądanej opowieści o przeszłości pojawiło się już w starożytności. Naukowa refleksja nad tym zjawiskiem sięga początku XX wieku, jej fundamenty zostały jednak położone dopiero w latach 80. i 90.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Zadania, które w obszarze kultury stawiają sobie aktorzy polityki historycznej, obejmują dwie główne grupy: związane z zarządzaniem dziedzictwem kulturowym oraz związane z inicjowaniem i wspieraniem tworzenia nowych dóbr kultury. Aby opracować skuteczną strategię kulturową, aktorzy ci muszą jednak mieć świadomość utrzymywania się w kulturze konkurencyjnych opowieści o przeszłości i uwzględniać istniejące w zbiorowości standardy odnoszenia się do przeszłości.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Rosnąca rola dziedzictwa kulturowego i pojedynczych dóbr kultury w kształtowaniu pamięci, a za jej sprawą tożsamości wspólnotowych, sprawia, że jest to dla polityki historycznej coraz ważniejszy obszar oddziaływania. W jego ramach można realizować zarówno ekskluzywistyczny, jak i inkluzywistyczny model polityki historycznej.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Assmann, J. (2008). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych. Tłum. A. Kryczyńska­‑Pham. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Bernhard, M., & Kubik, J. (2014). A Theory of the Politics of Memory. W: M. Bernhard, & J. Kubik (red.), Twenty Years After Communism. The Politics of Memory and Commemoration. Oxford–New York: Oxford University Press.

Chwedoruk, R. (2018). Polityka historyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Erll, A. (2018). Kultura pamięci. Wprowadzenie. Tłum. A. Teperek. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Grever, M., & Adriaansen, R.-J. (2021). Historical Culture. London: Blooms­bury Publishing.

Kącka, K., Piechowiak-Lamparska, J., & Ratke-Majewska, A. (red.). (2015). Narracje pamięci: między polityką a historią, (s. 59–80). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Kasianov, G. (2022). Memory Crash. The Politics of History in and around Ukraine. 1980s–2010s. Budapest–Vienna–New York: Central European University Press.

Krajewski, M. (2005). Kultury kultury popularnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Nets-Zehngut, R. (2011). Origins of the Palestinian refugee problem. Changes in the historical memory of Israelis/Jews 1949–2004. Journal of Peace Research, 48, 235–248.

Nieroba, E., Czerner, A., & Szczepański M.S. (2010). Flirty tradycji z popkulturą. Dziedzictwo kulturowe w późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Nijakowski, L.M. (2008). Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Nora, P. (2010). Czas pamięci. Res Publica Nowa, 1, 134–141.

Panecka, A. (red.). (2005). Polityka historyczna. Historycy – politycy – prasa. Konferencja pod honorowym patronatem Jana Nowaka­‑Jeziorań­skiego, Pałac Raczyńskich w Warszawie, 15 grudnia 2004, (s. 22–27). Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego.

Szpociński, A. (2021). Współczesna kultura historyczna i jej przemiany. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Wolff-Powęska, A. (2007). Polskie spory o pamięć. Polityka historyczna. Przegląd Zachodni, 1, 3–44.