DEFINICJA POJĘCIA: Pojęcie odpowiedzialności zawiera w sobie odwołanie do kluczowego dla podjętej tematyki terminu „odpowiadać”. Podejmowanie odpowiedzialności to odpowiadanie na pytanie, wezwanie, bycie – w zależności od przyjętej szkoły i tradycji myślenia europejskiego. Odpowiedzialność to więź, rodzaj relacji, w której kluczowe okazuje się podejmowanie zobowiązania oraz sposoby interpretowania go.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Na gruncie współczesnej filozofii XX wieku pojęcie odpowiedzialności zostało najpełniej rozwinięte przez egzystencjalizm oraz myślenie dialogiczne, w filozofii relacji i spotkania, wyrastające z tradycji fenomenologicznej. Oprócz tego nowe i głębsze spojrzenie w istotę odpowiedzialności przyniosła tzw. filozofia po Holocauście, a więc filozofia żydowska wyrastająca źródłowo z doświadczenia zła II wojny światowej: prześladowań i eksterminacji narodu żydowskiego.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Współczesna filozofia interpretuje odpowiedzialność przede wszystkim jako rodzaj relacji ze światem, drugim człowiekiem i z Bogiem. Jest ona ukazana jako fundamentalne dla człowieka odniesienie do tego, co odkrywa on w sobie jako „ja” oraz jako podmiot świadomy i doświadczający różnego rodzaju zewnętrzności i wewnętrzności.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Filozofia współczesna w bardzo wyraźny sposób pokazuje wagę, rolę i znaczenie pojęcia odpowiedzialności w kształtowaniu człowieka jako podmiotu, jak również w perspektywie etycznego projektowania jego przyszłości w duchu troski, opieki i zaangażowania w działanie, mające na celu ochronę Dobra i wartości.