Religia i etyka: opozycja versus kooperacja
pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 314_Szostek_Religia i etyka_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 314_Szostek_Religia i etyka_K.pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 314en_Szostek_Religia i etyka_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 314en_Szostek_Religia i etyka_K.pdf
Opublikowano
lutego 16, 2024
Seria
Copyright (c) 2023 Ignatianum University Press
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Mnogość i różnorodność różnych faktów i zjawisk kojarzonych z religią sprawiają, że wszelkie jej definicje mają charakter wybiórczy. Tu religię zdefiniowano ostatecznie jako zespół odniesień człowieka do tego, co niewidzialne, święte, transcendentne. Etykę natomiast rozumieć trzeba jako teorię moralności rozumianej jako zespół przekonań na temat dobra i zła moralnego oraz zachowań związanych z tymi przekonaniami.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Istotnym i niezbywalnym elementem religii jest kodeks moralny. Za jego autora członkowie danej wspólnoty religijnej uznają Boga i treść swych przekonań czerpią z objawienia. Etyka natomiast korzysta wyłącznie z naturalnych źródeł poznania: rozumu i doświadczenia. Już od starożytności rozwijana była etyka wolna od religijnych uzasadnień swych twierdzeń. Ważne jest, że Sobór Watykański II oficjalnie uznał prawo do wolności religijnej przysługujące każdemu człowiekowi.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Relację pomiędzy religią a etyką rozpatrywać trzeba na dwóch płaszczyznach: praktycznej i teoretycznej. Płaszczyzna praktyczna dotyczy zachowań związanych z wyznawaną religią i stopniem akceptacji tych zachowań przez całe pluralistyczne społeczeństwo. Całkowite uwolnienie myśli etycznej od szerzej pojętego filozoficznego światopoglądu jest trudne do utrzymania. Zarówno religijne, jak i ateistyczne przesłanki rzutują na oceny moralne poszczególnych zachowań. Konfrontacja tych przekonań może się okazać owocna dla obu stron dialogu.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Wrażliwość moralna czerpiąca swą motywację nie z boskiego autorytetu, lecz z naturalnej, wspólnej wszystkim ludziom intuicji moralnej, odgrywa ważną rolę także w religii, zwłaszcza chrześcijańskiej. Zapomnienie o tej intuicji łatwo prowadzi do zacietrzewienia, fanatyzmu, a w konsekwencji do aktów nienawiści czynionych pod hasłami miłości. Niefortunne wydaje się umieszczenie w programach szkolnej edukacji opozycji pomiędzy religią a etyką.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Bourke, V.J. (1994). Historia etyki. Tłum. A. Białek. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i S‑ka.
Bokwa, I. (red.). (2007). Breviarium fidei. Wybór doktrynalnych wypowiedzi Kościoła. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha.
Bronk, A. (2003). Podstawy nauk o religii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Jan Paweł II. (1998). Encyklika Fides et ratio. W: Encykliki Ojca świętego bł. Jana Pawła II, (s. 697–773). Kraków: Dom Wydawniczy „Rafael”.
Kołakowski, L. (2019). Chrześcijaństwo. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Kotarbiński, T. (1987). Pisma etyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Franciszek. (2015). Encyklika Laudato si’. W trosce o wspólny dom. Kraków: Wydawnictwo M.
Reale, G. (1994). Historia filozofii starożytnej. T. 1: Od początków do Sokratesa. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Rusecki, M. (2012). Religia. I. Istota. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka. T. 16, (s. 1394–1399). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Sakowicz, E. (2012). Religia. II. Typologia: religie uniwersalne. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka. T. 16, (s. 1402–1403). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Groblicki J., & Florkowski E. (1967). Sobór Watykański II. Konstytucje, Dekrety, Deklaracje. Poznań: Pallottinum.
Styczeń, T. (1993). Wprowadzenie do etyki. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Szostek, A. (2008). Pogadanki z etyki. Częstochowa: Biblioteka „Niedzieli”.
Ślipko, T. (2002). Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Tatarkiewicz, W. (1959). Historia filozofii. T. 2. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Woleński, J., & Hartman, J. (2008). Wiedza o etyce. Warszawa–Bielsko‑Biała: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Zdybicka, Z.J. (1977). Człowiek i religia. Zarys filozofii religii. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Zimoń, H. (2012). Religia. II. Typologia: religie etniczne. W: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka. T. 16 (s. 1400–1402). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
