Humanistyka cyfrowa
pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 303_Szpunar_Humanistyka cyfrowa_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 303_Szpunar_Humanistyka cyfrowa_K.pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 303en_Szpunar_Humanistyka cyfrowa_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 303en_Szpunar_Humanistyka cyfrowa_K.pdf
Opublikowano
marca 4, 2024
Copyright (c) 2023 Ignatianum University Press
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych sposobów rozumienia humanistyki cyfrowej, jej założeń i możliwości praktycznego wykorzystania. Humanistyka cyfrowa jest rozumiana jako scjentyzacja humanistyki, jej utwardzanie właściwe dla nauk ścisłych, ale i laboratyzacja połączona z technologiczną biegłością i wykorzystaniem możliwości cyfrowych narzędzi.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Zaprezentowana zostaje definicja kategorii humanistyki cyfrowej, jej zróżnicowane ujęcia i proces krystalizowania. Przedstawiony zostaje proces krystalizacji humanistyki cyfrowej, pierwsze aktywności obserwowane w jej zakresie, ale także proces jej instytucjonalizacji.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Artykuł problematyzuje użycie kategorii humanistyki cyfrowej, odsłania możliwości jej zastosowania, ale i trudności związane z kategorią zombie, którą humanistyka cyfrowa się staje.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Refleksja systematyczna porządkuje sposoby rozumienia, ale przede wszystkim praktyki związane z jej uprawianiem. Zwraca uwagę na fetyszyzowanie technicznych kompetencji i instrumentalnej biegłości, co odbywa się czasem ze szkodą dla właściwego dla humanistyki głębokiego wglądu i rozumienia. Zwrócono uwagę, że ani „produkowanie wiedzy”, ani „formułowanie praw” nie zastąpi rozumienia siebie i rzeczywistości społecznej, w czym niezbędna okazuje się humanistyka.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Balsamo, A. (2011). The Digital Humanities and Technocultural Innovation. W: M.A. Winget, & W. Aspray (red.), Digital Media. Technological and Social Challenges of the Interactive World. Lanham: Scarecrow Press.
Dobson, J.E. (2015). Can an Algorithm be Disturbed? Machine Learning, Intrinsic Criticism, and the Digital Humanities. College Literature, 42(4), 543–564.
Heller, M. (2006). Filozofia i wszechświat. Wybór pism. Kraków: Universitas.
Hofmkol, J., Tarkowski, A., Bednarek‑Michalska, B., Siewicz, K., & Szprot, J. (2009). Przewodnik po otwartej nauce. Warszawa: Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego.
Horkheimer, M. (2011). Odpowiedzialność i studia. Kronos, 2, 237–248.
Janion, M. (1982). Humanistyka. Poznanie i terapia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kil, A., Małczyński, J., & Wolska, D. (2017). Ku laboratorium humanistycznemu. Teksty Drugie, 1, 274–285.
Kmita, J. (2000). Wymykanie się uniwersaliom. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Kuhn, T.S. (2009). Struktura rewolucji naukowych. Tłum. H. Ostromęcka. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Latour, B. (2009). Dajcie mi laboratorium a poruszę świat. Tłum. K. Abriszewski, & Ł. Afeltowicz. Teksty Drugie, 1/2, 163–192.
Markowski, M.P. (2011). Humanistyka. Niedokończony projekt. Teksty Drugie, 6.
Marquard, O. (1994). Apologia przypadkowości. Tłum. K. Krzemieniowa. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Maryl, M. (2017). Kim są polscy humaniści cyfrowi? Teksty Drugie, 1, 286–300.
Nycz, R. (2013). W stronę humanistyki innowacyjnej. Tekst jako laboratorium. Tradycje, hipotezy, propozycje. Teksty Drugie, 1–2, 239–255.
Pawlicka, U. (2017). Humanistyka. Pracownia, centrum czy laboratorium? Teksty Drugie, 1, 314–333.
Pickering, A. (1994). After Representation. Science Studies in the Performative Idiom. PSA: Proceedings of the Biennial Meeting of the Philosophy of Science Association, 2.
Solska, E. (2016). Nowa Respublica Litteraria? Humanistyka cyfrowa jako metaorientacja współczesnych badań humanistycznych. Roczniki Kulturoznawcze, 1.
Svensson, P. (2012). The digital humanities as a humanities project. Arts and Humanities in Higher Education, 11(1–2), 42–60.
Szpunar, M. (2022). Anarchizm metodologiczny i jego wartość poznawcza. Transformacje, 1, 1–13.
Szpunar, M. (2016). Humanistyka cyfrowa a socjologia cyfrowa. Nowy paradygmat badań naukowych. Zarządzanie w Kulturze, 4, 355–369.
Żardecka, M. (2019). In varietate concordia. Nauki humanistyczne i ich wpływ na imaginarium społeczne. Tematy i Konteksty, 9.
