Polityka historyczna współczesnej Francji

PDF
Opublikowano
lutego 27, 2024

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: W przypadku Francji polityka pamięci (polityka historyczna) jest zaprogramowaną i spójną aktywnością władz publicznych, która prezentuje zasadnicze elementy historii kraju i na tej podstawie kształtuje pamięć historyczną i wartości podstawowe wspólnoty państwowej oraz promuje dziedzictwo kulturowe narodu.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Właściwością francuskiej polityki pamięci jest budowana od dawna sieć instytucji publicznych funkcjonujących w tym obszarze. Instytucje tworzone po II wojnie światowej i w kilku ostatnich dekadach wzbogaciły sieć, która od przeszło dwustu lat służy promocji francuskiego doświadczenia historycznego. Artykuł poświęca także istotną uwagę roli szkoły publicznej jako ważnej instytucji republikańskiej polityki pamięci. Przedstawia również proces reinterpretacji historii kraju, dzięki któremu Francja, choć opiera swą tożsamość państwową i konstytucyjną na dziedzictwie ideowym Rewolucji Francuskiej, to w wymiarze polityki pamięci ukazuje całe dzieje kraju jako wyraz wielkości swej historii i kultury.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Analiza polityki pamięci musi zająć się problemem relacji między narracją o pozytywnych wartościach dziejów kraju a „ciemną” stroną doświadczenia historycznego. W przypadku Francji ekspresja odpowiedzialności za to, co złe w historii nie naruszyła pozytywnego przekazu francuskiej polityki pamięci.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Doświadczenie Francji może inspirować do tworzenia polityk pamięci odpowiadających kryteriom prawdy i sprawiedliwości, a także do namysłu nad edukacją historyczną w szkołach łączącą walory poznawcze z wychowawczymi.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Andrieu, C., Lavabre, M., & Tartakowsky, D. (red.). (2006). Politiques du passé: Usages politiques du passé dans la France contemporaine. Aix-en-Provence: Presses universitaires de Provence.

Assemblee Nationale. (2008). Rassembler la Nation autour d’une mémoire partagée. Raport d’information n 1262.

Baszkiewicz, J. (2009). Państwo, rewolucja, kultura polityczna. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Chirac, J. (1995). Allocution de M. Jacques CHIRAC, Président de la République, prononcée lors des cérémonies commémorant la grande rafle des 16 et 17 juillet 1942. Pobrane z: https://www.fondationshoah.org/sites/default/files/2017-04/Allocution-J-Chirac-Vel-dhiv-1995.pdf (dostęp: 15.06.2023).

Chwedoruk, R. (2018). Polityka historyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Hall, A. (2005). Naród i państwo w myśli politycznej Charles’a de Gaulle’a. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Kopsov, N. (2018). Memory laws, memory wars. The politics of the past in Europe and Russia. Cambridge: Cambridge University Press.

Merta, T. (2005). Pamięć i nadzieja. W: R. Kostro, & T. Merta (red.), Pamięć i odpowiedzialność. Kraków–Wrocław: Ośrodek Myśli Politycznej–Centrum Konserwatywne.

Mesnard, A.-H. (1990). Droit et politique de la culture. Paris: Presses universitaires de France.

Nora, P. (2018). Lavisse, Instituteur national. W: P. Nora (red.), Les Lieux de mémoire, (s. 239–275). Paris: Quatro Gallimard.

Rémond, R. (2006). Quand L’État se mêle de l’Histoire. Paris: Stock.

Ricoeur, P. (2006). Pamięć, historia, zapomnienie. Tłum. J. Margański. Kraków: Universitas.

Rosoux, V. (2008). Ewolucja oficjalnej pamięci we Francji – przyczyny i skutki. W: G. Schwan, J. Holzer, M.C. Lavabre, & B. Schwelling (red.), Demokratyczna tożsamość polityczna. Niemcy, Francja, Polska, (s. 287). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Penicaut, E., & Toscano, G. (2012). Lieux de memoire, musees d’histoire. Paris: La Documentation Francaise.

Ujazdowski, K.M. (2013). Geneza i tożsamość Konstytucji V Republiki Francuskiej. Studium doktrynalno-prawne. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.