Bezpieczeństwo demograficzne
pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 296_Iglicka_Bezpieczenstwo demograficzne_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 296_Iglicka_Bezpieczenstwo demograficzne_K.pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 296en_Iglicka_Bezpieczenstwo demograficzne_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 296en_Iglicka_Bezpieczenstwo demograficzne_K.pdf
Opublikowano
lutego 17, 2024
Copyright (c) 2023 Ignatianum University Press
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Bezpieczeństwo demograficzne to zrównoważony stan danej populacji, w którym gwarantowana jest naturalna reprodukcja i wzrost ludności, a także zachowane są odpowiednie stosunki wśród grup ludzi zamieszkujących określone terytorium, posiadających odrębną tożsamość oraz własną państwowość organizującą współżycie między nimi. Na stan bezpieczeństwa demograficznego duży wpływ mają zarówno globalne trendy demograficzne, jak i czynniki naturalne oraz kulturowe, które trudno poddać kontroli i sterowaniu w procesie politycznym. Niemniej państwa poprzez programy społeczne mogą mieć wpływ na sytuację demograficzną. Poprawa opieki zdrowotnej pozwoliła ograniczyć umieralność niemowląt, programy profilaktyczne pomagają walczyć ze spadkiem płodności w populacji, a polityka migracyjna może mieć wpływ na rozmiar populacji w wieku reprodukcyjnym na kolejne 15–20 lat. Bezpieczeństwo demograficzne to część bezpieczeństwa narodowego dlatego, że dotyczy „substancji” narodu, czyli ludności.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Historyczny proces zmian reprodukcji ludności związany z procesem modernizacji społeczeństw najlepiej opisuje teoria przejścia demograficznego (TPD).
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Podłoże teoretyczne rozważań stanowi opracowanie Richarda P. Cincotty, który wyróżnił osiem czynników demograficznego ryzyka. Nawiązano również do TPD, gdyż ryzyko konfliktów wewnętrznych w czasie transformacji ekonomicznej i społecznej może być o wiele niższe w krajach, które przeszły transformację demograficzną.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: W badaniach nad bezpieczeństwem szczególny nacisk należy położyć na cel demograficzny państwa, zmiany liczby ludności, zmiany w strukturze wiekowej populacji, migracje oraz zmiany w lokalizacji i proporcji grup etnicznych i religijnych.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Chmielewska, D. (2022). Zmiany demograficzne – jak wojna w Ukrainie wpływa na demografie Polski, Raport ISP. Pobrane z: https://instytutsprawobywatelskich.pl/zmiany-demograficzne-jak-wojna-w-ukrainie-wplywa-na-demografie-polski/ (dostęp: 10.05.2023).
Cincotta, R. (2004). Demographic Security Comes of Age. Next Steps for Environment, Population and Security. ESPP Report, 10.
Iglicka, K. (1998). Terytorialne przemiany płodności w Polsce w latach 1931–1988. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Iglicka, K. (2010). Powroty Polaków po 2004 roku. W pętli pułapki migracji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Kawalec, M., & Wróbel, J. (2014). Bezpieczeństwo demograficzne. W: J. Płaczek. (red.), Ekonomika bezpieczeństwa państwa w zarysie. Zarządzanie bezpieczeństwem, (s. 257–278). Warszawa: Difin.
Kontos, M. (2004). Biografical Analysis of Quality of the Process in Migration. Warszawa: Kluwer Academic Publishers.
Kotsarski, N. (2019). Impact of the demographic situation on regional security. Knowledge – International Journal, 31.
Kotowska, I.E. (2021). Zmiany demograficzne w Polsce. Jakie wyzwania rozwojowe przyniosą. Raport Fundacji Batorego. Pobrane z: https://www.batory.org.pl/wpcontent/uploads/2021/09/I.E.Kotowska_Zmiany.demograficzne.w.Polsce.pdf
(dostęp: 10.05.2023).
McLaren, L., & Johnson, M. (2004). Understanding the rising tide of anti-immigrant sentiment. W: A. Park (red.), British social attitudes. The 21st report. Continuity and change over two decades. London: SAGE.
Mesquida, Ch.G., & Wiener, N.I. (1996). Human collective aggression. A behavioral ecology perspective. Ethology and Sociobiology, 17, 247–262.
Mesquida, Ch.G., & Wiener, N.I. (1999). Male age composition and the severity of conflicts. Politics in the Life Sciences, 18, 181–189.
Okólski, M. (red.). (1990). Teoria przejścia demograficznego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Slany, K. (red.). (2008). Migracje kobiet. Perspektywa wielowymiarowa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sztompka, P. (2003). The Ambivalence of Social Change. Triumph or Trauma?. W: J. Aleksander, B. Gisen, N. Smelser, & P. Sztompka (red.), Cultural trauma and collective identity. Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press.
Wasiuta, O., Klepka, R., & Kopeć, R. (red.). (2018). Vademecum bezpieczeństwa. Kraków: Wydawnictwo LIBRON.
Dane Statystyczne
GUS, różne lata. Pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-czasowej-emigracji-z-polski-w-latach-2004-2020,2,14.html (dostęp: 10.05.2023).
ONS, Pobrane z: https://www.ons.gov.uk/peoplepopulationandcommunity/birthsdeathsandmarriages/livebirths/bulletins/parentscountryofbirthenglandandwales/previousReleases (dostęp: 10.05.2023).
Strategia Demograficzna 2040, KPRM, Warszawa, czerwiec 2021.
