Spór o naturę ludzką między naturalizmem a antynaturalizmem
- jzaryczny, {$userGroup}, 295_Mazur_Spor o nature ludzka_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 295_Mazur_Spor o nature ludzka_K.pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 295en_Mazur_Spor o nature ludzka_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 295en_Mazur_Spor o nature ludzka_K.pdf
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Natura ludzka to istota, czyli zbiór koniecznych i ogólnych cech bytu ludzkiego, odróżniających go od innych gatunków bytów, lub też ta właśnie istota jako źródło i zasada działania.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: W początkach filozofii nie wyodrębniano problematyki antropologicznej spośród innych zagadnień. Pierwsze koncepcje filozoficzne miały charakter naturalistyczny. Antynaturalizm uwyraźnił się mocniej dopiero za sprawą Platona, uzyskując przewagę pod koniec starożytności i w średniowieczu. W epoce nowożytnej oraz współcześnie dominuje ugruntowane na naukach przyrodniczych naturalistyczne podejście do rozumienia człowieka, choć widoczna jest także obecność i rozwój tradycji antynaturalistycznej.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Antynaturalizm i naturalizm jako pojęcia zbiorcze dla odmiennych nurtów, koncepcji i stanowisk filozoficznych w różnym stopniu i zakresie przeciwstawiają się sobie w zależności od tego, co bierze się pod uwagę w rozumieniu natury ludzkiej: istnienie, nośnik, istotę, ciągłość, trwałość, cel czy prawa.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Spór o naturę ludzką dotyczy możliwości transcendencji człowieka wobec biologicznie pojmowanej natury w zakresie istnienia, poznania, a także pozycji człowieka w rzeczywistości. Spór ten jest wielorako uwikłany w najszerzej rozumiany kontekst społeczny, polityczny, kulturowy i ekonomiczny, pociągając ze sobą poważne konsekwencje teoretyczne i praktyczne.
Downloads
Bibliografia
Bremer, J. (2016). Neuronaukowy i potoczny obraz osoby w kognitywistyce. Kraków: Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydawnictwo WAM.
Duch, W. (1999). Duch i dusza, czyli prehistoria kognitywistyki. Kognitywistyka i Media w Edukacji, 1, 7–36.
Frank, M. (2002). Świadomość siebie i poznanie siebie. Tłum. Z. Zwoliński. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Habermas, J. (2003). Przyszłość natury ludzkiej: czy zmierzamy do eugeniki liberalnej? Tłum. M. Łukasiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Hołub, G. (2018). Ulepszanie człowieka. Fikcja czy rzeczywistość? Argumenty, krytyka, poszukiwanie płaszczyzny dialogu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Jodkowski, K. (2007). Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy. Warszawa: Wydawnictwo Megas.
Leszczyński, D. (2014). Źródła naturalizmu antropologicznego. W: A. Maryniarczyk, K. Stępień, & A. Gudaniec (red.), Spór o naturę ludzką, (s. 137–158). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Maryniarczyk, A., Stępień, K., & Gondek, P. (red.). (2006). Substancja, natura, prawo naturalne. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Maryniarczyk, A., Stępień, K., & Gudaniec, A. (red.). (2014). Spór o naturę ludzką. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Papineu, D. (1993). Philosophical Naturalism. Oxford: Blackwell.
Scruton, R. (2020). O naturze ludzkiej. Tłum. T. Bieroń. Poznań: Zysk i S‑ka.
Spaemann, R. (2001). Osoby. O różnicy między czymś a kimś. Tłum. J. Merecki. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Spaemann, R. (2022). To, co naturalne. Eseje antropologiczne. Tłum. J. Merecki. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Woleński, J. (2016). Naturalizm. W: J. Hołówka, & B. Dziobkowski (red.), Panorama współczesnej filozofii, (s. 31–55). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.