Normatywność
pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 288_Mon_Normatywnosc_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 288_Mon_Normatywnosc_K.pdf
- jzaryczny, {$userGroup}, 288en_Mon_Normatywnosc_K.pdf jzaryczny, {$userGroup}, 288en_Mon_Normatywnosc_K.pdf
Opublikowano
lutego 15, 2024
Seria
Copyright (c) 2023 Ignatianum University Press
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Normatywność jest wyznaczaniem/nadawaniem obowiązku określonego zachowania się w danej sytuacji przez odwołanie się do odpowiednich ocen i wartości moralnych, społecznych lub jakiegoś sposobu bycia jako właściwego.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Analiza historyczna pokazuje, że pojęcie normatywności wywodzi się z wizji dobra i powinności (w starożytnym rozumieniu) lub teorii wartości i teorii norm (we współczesnym ujęciu).
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Aby dokładniej zrozumieć, czym jest normatywność, należy zastanowić się nad jej źródłem oraz istotą. W koncepcjach religijnych źródłem tym była wola Boga, a istotą postępowanie według jego przykazań. Dla Kanta źródłem był rozum praktyczny, a istotą działania postępowanie według takiej maksymy, co do której można by chcieć, by stała się prawem powszechnym. W ujęciu aksjologicznym jest z kolei to zmierzanie do określonych wartości, by stały się one realnymi. Poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o źródło i istotę normatywności poświęcone zostaną poniższe rozważania.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: W tekście ukazano podmiotowe uwarunkowania normatywności, czyli to, co jest osobistym pragnieniem czy wizją spełnionego życia i urzeczywistnianiem czegoś. Należy przez to rozumieć właściwe działanie uwzględniające to, co ma charakter obiektywny, czyli uznany oraz zaakceptowany społecznie.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Casteñda, H.N. (1975). Thinking and Doing. Dordrecht: Reidel.
Frankena, W.K. (1967). Value et Valuation. W: P. Edwards (red.), The Encyclopedia of Philosophy. New York: Macmillan.
Hare, R.M. (1952). The Language of Morals. Oxford: Clarendon Press.
Kołakowski, L. (1987). Normes qui commandent et norms qui decrivent. Normes et dévacens, t. XXXI. Neuchâtel: La Baconnière, 1547.
Moń, R. (2011). Warto czy należy? Studium na temat istoty i źródeł normatywności. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Moreau, J. (1952). Valuer et objectivité. Les Études philosophiques, 3, 238–246.
Nagel, T. (1983). La fragmentation de la valeur. Tłum. P. Engel, & C. Engel. W: Questions mortelles. Paris: Presses Universitaires de France.
Oakeshott, M. (2018). O postępowaniu człowieka. Tłum. M. Szczubiałka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ogien, R. (2004). Normes et vetres, W: M. Canto‑Sperber (red.), Dictionnaire d’éthique et de philosophie morale. T. 2. (s. 1354–1368). Paris: Presses Universitaires de France.
Perry, R.B. (1926). General Theory of Value, its Meaning and Basic Principles Construed in Terms of Interest. New York: Longmans, Greens & Co.
Raz, J. (1990). Practical Reason and Norms. Oxford: Oxford University Press.
Searle, J. (1972). Dérivation de ‘doit’ à partir de ‘est’. W: Les Actes de Language. Tłum. H. Pauchard, (s. 228–254). Paris: Hermann.
Smart, J.J.C. (1973). An Outline of a System of Utilitarianism. W: J.J. Smart, & B. Williams, Utilitarianism. For and Against, (s. 3–74). Cambridge: Cambridge University Press.
Taylor, Ch. (1988). Le just et le bien. Revue de métaphysique et de morale, 1, 33–56.
von Wright, G.H. (1986). La fondation des normes et des énoncé normatifs. Science, Technique, Société, nr 12, 10–26.
