Studia i badania ewaluacyjne: Evaluation studies and evaluation research

pdf
Opublikowano
lutego 15, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Studia ewaluacyjne stanowią wielonurtowy i transdyscyplinarny nurt refleksji nad ewaluacją rozumianą jako kompleksowy i dynamiczny proces ugruntowanego metodologicznie i uspołecznionego ustalania wartości określonego przedsięwzięcia lub podmiotu w oparciu o przyjęte kryteria służący rozwojowi tego przedsięwzięcia lub podmiotu. Studia ewaluacyjne łączą akademicką teoretyczną refleksję nad różnymi aspektami i funkcjami ewaluacji z praktycznymi zagadnieniami sposobów prowadzenia i wykorzystania badań ewaluacyjnych.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Rozwój studiów i badań ewaluacyjnych, który zaowocował wieloma próbami uporządkowania szeregu nurtów, podejść czy modeli badawczych, trwa już blisko 100 lat, ale daleki jest od wyczerpania, ponieważ wciąż odkrywane są nowe potencjały ewaluacji, zarówno jako pewnej formy badań stosowanych, jak i w zakresie rozbudowy zaplecza teoretycznego tej subdyscypliny.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Refleksje i badania podejmowane w obrębie studiów ewaluacyjnych służą przede wszystkim określeniu tożsamości ewaluacji jako wyłaniającej się nowej subdyscypliny akademickiej przekraczającej granice dotychczasowych dyscyplin i w różnym zakresie czerpiącym z ich dorobku teoretycznego. W toku swojego rozwoju historycznego reprezentanci studiów ewaluacyjnych wypracowali cały szereg podejść, modeli teoretycznych oraz założeń metodologicznych umożliwiających szerokie zastosowania ewaluacji w wielu dziedzinach życia społecznego. Praktyczny charakter badań ewaluacyjnych powoduje konieczność uwzględniania różnorodnych uwarunkowań i kontekstów, w jakich te badania są realizowane, w tym również ogólniejszych tendencji społecznych, politycznych, kulturowych, gospodarczych i naukowych.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Najbardziej twórcze nurty studiów ewaluacyjnych koncentrują się obecnie wokół modeli ewaluacji demokratycznych, uspołecznionych i inkluzywnych, wrażliwych na społeczne, polityczne i kulturowe konteksty odpowiadające wyzwaniom dynamicznie przekształcającego się świata.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Chouinard, J., & Cousins, B. (2009). A review and synthesis of current research on cross-cultural evaluation. American Journal of Evaluation, 30, 457–494.

Guba, E.G., & Lincoln, Y.S. (1989). Fourth Generation Evaluation. Newbury Park: Sage Publications.

Jaskuła, S. (2012). Ewaluacja rozwojowa jako wyzwanie współczesnego system edukacji. Zarządzanie Publiczne, 3, 89–98.

Korporowicz, L. (2011a). Ewaluacja jako animacja. W kierunku ­ewaluacji piątej generacji. W: G. Mazurkiewicz (red.), Ewaluacja w nadzorze pedagogicznym. Refleksje, (s. 35–53). Kraków: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Korporowicz, L. (2011b). Zmienne losy polskiej ewaluacji. Pomiędzy nadzieją, animacją i konfuzją. W: B. Niemierko & M.K. Szmigel (red.), Ewaluacja w edukacji. Koncepcje, metody, perspektywy. XVII Krajowa Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej. Kraków, 23–25 września 2011 r., (s. 21–28). Kraków: Polskie Towarzystwo Diagnostyki Ewaluacyjnej.

Leeuw, F.L., & Donaldson, S.I. (2015). Theory in evaluation. Reducing confusion and encouraging debate. Evaluation, 4, 467–480.

Mayne, J. (2010). Building and Evaluative Culture. The Key to Effective Evaluation and Results Management. The Canadian Journal of Program Evaluation, 2, 1–30.

Mizerek, H. (2016) Ewaluacja edukacyjna w Polsce. Trajektorie, perspektywy i dylematy rozwoju. Zarządzanie Publiczne, 1, 1–16.

Mizerek, H. (2017). Ewaluacja edukacyjna. Interdyskursywne dialogi i konfrontacje. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Patton, M.Q. (1994). Developmental Evaluation. Evaluation Practice, 3, 311–319.

Patton, M.Q. (1998). Discovering Process Use. Evaluation, 4, 225–233.

Shadish, W.R. (1998). Evaluation Theory is Who We Are. American Journal of Evaluation, 1, 1–19.

Stufflebeam, D.L., & Coryn, Ch.L.S. (2014). Evaluation Theory, Models, and Applications. San Francisco: Jossey-Bass, A Willey Brand.

Żuber, P., & Bienias, S. (2008). System ewaluacji w Polsce – dotychczasowe doświadczenia i wyzwania na przyszłość. W: K. Olejniczak, M. Kozak & B. Lendzion (red.), Ewaluacja interwencji publicznych. Podręcznik akademicki, (s. 84–98). Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.