Liberalny kulturalizm i jego krytycy

PDF
Opublikowano
lutego 15, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Liberalny kulturalizm jest projektem filozoficzno-politycznym, którego autorzy postulują uznanie oraz przyznanie specjalnych uprawnień dla mniejszości etnokulturowych funkcjonujących w ramach państwa demokratyczno-liberalnego.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Koncepcje liberalnego kulturalizmu pojawiły się pod koniec lat 80. XX wieku. Jako głosy w dyskusji wokół ideologii wielokulturowości, stanowiły one próbę odpowiedzi na pytania i wyzwania, jakie przed (po)nowoczesnymi społeczeństwami zachodnimi stawiały coraz częściej oraz liczniej budzące się w nich do życia tożsamości etniczne i/lub kulturowe. Główny postulat liberalnych kulturalistów dotyczy uznania i afirmacji tych tożsamości, co z kolei oznaczało rezygnację z zasady neutralności państwa.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Liberalny kulturalizm spotyka się z krytyką przede wszystkim ze strony bardziej zachowawczych zwolenników liberalizmu, broniących zwłaszcza uniwersalnego charakteru wolności oraz równości wszystkich członków wspólnoty. Przeciwnicy liberalnego kulturalizmu podkreślają jego potencjalnie destrukcyjny wpływ na jej spójność i kondycję.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Koncepcje liberalnego kulturalizmu, chociaż w dużej mierze słuszne, budzą rozmaite wątpliwości natury teoretycznej oraz praktycznej, co dobrze widać zwłaszcza w przypadku współczesnych ruchów tożsamościowych. Taki stan rzeczy skłania do ponownego namysłu nad omawianym zjawiskiem.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Abramowicz, M. (2012). Od teorii filozoficznej do praktyki społecznej. Komisja Konsultacyjna do Spraw Uzgodnień Wynikających z Różnic Kulturowych. W: C. Grabowski, J.P. Hudzik, & J. Kłos (red.), Charlesa Taylora wizja nowoczesności. Rekonstrukcje i interpretacje (s. 301–313). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf.

Aksiuto, K. (2017). Liberalna krytyka wielokulturowości. Brian Barry w obronie uniwersalizmu. W: M. Marczewska-Rytko, & D. Maj (red.), Nowe ruchy społeczne (s. 83–98). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Barnat, D. (2010). Problemy wielokulturowości i polityki uznania. W: D. Pietrzyk­‑Reeves, & M. Kułakowska (red.), Studia nad wielokulturowością (s. 93–108). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Barry, B. (2001). Culture and Equality. An Equalitarian Critique of Multiculturalism. Cambridge: Polity Press.

Bruckner, P. (2019). Tyrania skruchy. Rozważania na temat samo­biczowania zachodu. tłum. A. Szeptycki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Fehér, F., & Heller, Á. (1989). The Postmodern Political Condition. Cambridge: Polity Press.

Fukuyama, F. (2019). Tożsamość. Współczesna polityka tożsamościowa i walka o uznanie. Tłum. J. Pyka. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Kymlicka, W. (1989). Liberalism, Community and Culture. Oxford: Clarendon Press.

Kymlicka, W. (2001). Politics in the Vernacular. Nationalism, Multiculturalism, and Citizenship. Oxford: Oxford University Press.

Kymlicka, W. (2004). Liberalizm a komunitarianizm. Tłum. P. Rymarczyk. W: P. Śpiewak (red.), Komunitarianie. Wybór tekstów (s. 151–178). Warszawa: Fundacja Aletheia.

Kymlicka, W. (2009). Współczesna filozofia polityczna. Tłum. A. Pawelec. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Lilla, M. (2018). Koniec liberalizmu, jaki znamy. Requiem dla polityki tożsamości, tłum Ł. Pawłowski. Warszawa: Biblioteka Kultury Liberalnej.

Rorty, R. (2010). Spełnianie obietnicy naszego kraju. Myśl lewicowa w dwudziestowiecznej Ameryce. Tłum. A. Szahaj, A. Karalus. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Szahaj, A. (2004). E pluribus unum?: Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności. Kraków: Universitas.

Szlachta, B. (2012). Faktyczność, normatywność, wielokulturowość. Szkice filozoficzno-polityczne. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.

Taylor, C. (1995). The Politics of Recognition. W: Philosophical Arguments (s. 225–256). Harvard: Harvard University Press.

Taylor, C. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Tłum. zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Taylor, C. (2010). Nowoczesne imaginaria społeczne. Tłum. A. ­Puchejda, K. Szymaniak. Kraków: Wydawnictwo Znak.