Geopolityka a prawo międzynarodowe

Opublikowano
czerwca 6, 2021

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Geopolityka rozumiana zarówno jako doktryna polityczna głosząca tezę o istnieniu ważnych zależności między środowiskiem geograficznym a charakterem, tendencjami rozwojowymi państw i ich ekspansją polityczną, jak i jako podejście badawcze do stosunków międzynarodowych pozostaje w bliskich związkach z prawem międzynarodowym. Związki te wynikają z państwocentrycznego charakteru prawa międzynarodowego – tworzenie jego reguł, stosowania ich w codziennej praktyce i egzekwowania odpowiedzialności za ich naruszanie opiera się na woli i zgodzie państw, które w określonej przestrzeni terytorialnej zabezpieczają swoje interesy.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Praktyczne zastosowania geopolityki jako doktryny politycznej miały miejsce zanim pojawiła się ona w naukach o stosunkach międzynarodowych jako dojrzała, pretendująca do autonomii koncepcja badawcza. W tekście przywołano koncepcje autorów, którzy nadali koncepcjom geopolitycznym usystematyzowany kształt (Kjellén, Haushofer, Mackinder) czy wykorzystywali je w nauce prawa międzynarodowego (Schmitt), jak również doktryny Monroego, Stimsona i Breżniewa jako mające ich bezpośredni związek z podstawowymi zasadami prawa międzynarodowego.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Relacja między interesami indywidualnymi państw (realizowanymi w ramach strategii geopolitycznych) a ochroną interesów „wspólnoty międzynarodowej jako całości” (interesów wspólnotowych) dowodzi, że prawo międzynarodowe, nolens volens działające w świecie polityki, w wymiarach materialnoprawnym, proceduralnym i instytucjonalnym pozostaje takim, jakim chcą go uczynić państwa. W rezultacie to państwa pozostają odpowiedzialne za często zauważalny rozdźwięk między argumentami prawnymi a argumentem siły.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: W kontekście związku między prawem międzynarodowym a geopolityką podkreślono rolę suwerennych podmiotów terytorialnych, mających największy wpływ na tworzenie, stosowanie i egzekwowanie zasad i reguł prawa międzynarodowego. Wola i wybory państw, które tworzą społeczność międzynarodową, decydują o tym, czy między ich interesami indywidualnymi a interesami „wspólnoty międzynarodowej jako całości” (interesami wspólnotowymi) istnieje symbioza czy antagonizm.

Downloads

Download data is not yet available.