Geopolityczne wyzwania małych państw europejskich
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Szczegóły dotyczące dostępnych formatów publikacji: PDF
Szczegóły dotyczące dostępnych formatów publikacji: PDF (EN)
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Małe państwa, które stanowią dziś większość podmiotów prawa międzynarodowego, charakteryzują się ograniczoną liczbą obywateli i niewielkim terytorium. Nie ma powszechnie przyjętej definicji tego terminu, ale w roboczych wersjach najczęściej do tej kategorii zalicza się kraje do 10 mln mieszkańców i o powierzchni nie przekraczającej 100 tys. km2.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Współczesna mapa świata składa się z ponad 190 uznanych aktorów, podczas gdy w połowie XIX wieku było tylko 60 małych państw. Potrojenie tej liczby jest efektem dekolonizacji, defederalizacji i regionalizacji.
PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Małe państwa, z kilkoma wyjątkami, są skazane na brak siły politycznej, militarnej, gospodarczej i często nawet wizerunkowej, najczęściej też występują w relacjach asymetrycznych z większymi potęgami.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Obserwuje się wzrastającą aktywność małych aktorów na arenie międzynarodowej, co przekłada się na zwiększenie ich roli jako jednego z regulatorów stosunków między państwami. Skuteczna polityka państw średnich i dużych będzie zależeć od umiejętności ułożenia się z małymi podmiotami – jest to szczególnie widoczne w Unii Europejskiej i w regionie środkowoeuropejskim.