DEFINICJA POJĘCIA: Strategia jest pojmowana w kilku powiązanych ze sobą znaczeniach. W tekście ukazano relacje między geopolityką a różnymi typami strategii.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Przez wiele stuleci strategia była zarezerwowana dla aktywności wojskowej państw i związana przede wszystkim z kulminacyjną fazą rywalizacji – wojną. Jej umiejscowienie zaczęło się zmieniać z przekształcaniem się wojny w starcie o charakterze totalnym (pojawienie się broni jądrowej). Wobec odrzucenia starcia zbrojnego jako niemieszczącego się w granicach racjonalnie akceptowalnego ryzyka, strategia coraz częściej poszukiwała przewagi w innych, niebezpośrednio łączonych z wojskowością domenach. Zjawisko to nasiliło się po przejęciu założeń strategii przez działania w obszarze gospodarki i zarządzania. Historia zatoczyła koło – strategia, wyposażona w nowe narzędzia wypracowane na gruncie ekonomii i zarządzania, powróciła do sfery polityki i wojska.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Studia strategiczne, pozostając obszarem bardzo złożonym, praktykowane są obecnie w znacznej części na uczelniach cywilnych. Strategie państwowe (narodowe) zawierają komponenty militarne, ale są one tylko ich częścią (nie najważniejszą). Studia te podlegają nieustannej ewolucji związanej z narastającą dynamiką zmiany w środowisku międzynarodowym (zwiększanie się jego złożoności i nieprzewidywalności). Kolejne paradygmaty obliczone są na uporządkowanie chaotyczności współczesnego świata oraz „przewidywania przyszłości” – zadanie to, wręcz niemożliwe do realizacji, jest stawiane przed strategami i samą strategią.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Autor zwraca uwagę na ograniczenia modeli strategicznych, które koncentrują się na zarządzaniu posiadanymi zasobami, podczas gdy dynamicznie zmieniający się świat sprawia, że strategia powinna się koncentrować zwłaszcza na „przyszłości”.