Od geografii „radykalnej” do geopolityki „krytycznej”
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Przedmiotem tekstu jest ukazanie narodzin i ewolucji geopolityki w dwóch jej formułach: klasycznej i krytycznej, a także koncepcji geografii radykalnej.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Geopolityka zyskała szczególne znaczenie w czasie kształtowania się nowoczesnej geografii politycznej na przełomie XIX i XX wieku oraz podczas odradzania się zainteresowania geografią polityczną na przełomie XX i XXI wieku.
PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: W tekście zaprezentowano proces ewolucji geopolityki, inaugurowanej przez autorów jej formuły klasycznej (K. Haushofer i inni), a następnie zmieniającej swe oblicze pod wpływem wydarzeń w polityce międzynarodowej (II wojna światowa). Przedstawiono kolejne stanowiska w sporze o geopolitykę, formułowane zarówno przez autorów nawiązujących do koncepcji klasycznych, jak i tych, którzy tworzyli swe ujęcia w polemice z nimi. Za szczególnie ważne uznano pojawienie się geografii radykalnej (Y. Lacoste), a następnie nurtu geopolityki krytycznej (m.in. G. Ó Tuathail).
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Geopolityka krytyczna uczyniła rozumienia rzeczywistości międzynarodowej pełniejszym i bardziej wyrafinowanym, oraz podkreśliła rolę wiedzy geograficznej w budowaniu strategii polityki zagranicznej i podejmowaniu działań przez decydentów politycznych.