Przemoc – perspektywa podmiotowa i instytucjonalna

Opublikowano
czerwca 5, 2021

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Adekwatne zdefiniowanie pojęcia „przemocy” jest problematyczne z uwagi na złożony charakter odczytywania intencji sprawcy przemocy. Odmienne sposoby podejścia do przemocy są zależne od metodologicznego i przedmiotowego nastawienia badacza.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Historyczny kontekst problematyki przemocy został przedstawiony na podstawie koncepcji sofistów oraz nowożytnej filozofii polityki, której podwaliny stworzyli Thomas Hobbes i Jean-Jacques Rousseau. Obie koncepcje różnią się od siebie, jednak w odniesieniu do zagadnienia przemocy instytucjonalnej są zgodne w tym, że przemoc stosowana przez suwerena stanowi ważny aspekt wymuszania obowiązku przestrzegania porządku prawnego w państwie.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Przemoc nie jest typowym zagadnieniem etycznym. W kontekście problemowym zanalizowano wypowiedzi dotyczące przyczyn przemocy oraz omówiono charakterystykę zjawiska przemocy dokonaną przez psychologów, socjologów, przedstawicieli nauk kognitywnych. Kwestia działania przemocowego została przedstawiona jako coś, co wynika z dysfunkcji podmiotowych i społeczno-instytucjonalnych. W analizie korzystano z teorii aksjologicznych (Max Scheler), filozofii polityki (Hannah Arendt), teorii opartych na badaniach kognitywnych przyczyn złego postępowania (Simon Baron-Cohen) oraz wypowiedzi psychologów społecznych i socjologów zajmujących się problematyką przemocy (Irena Pospiszyl, Agnieszka Widera-Wysoczyńska, Jacek Pyżalski).

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Filozoficzne nastawienie do problemu polega na pytaniu o istotę badanego zagadnienia. W analizowanym kontekście przemoc jest rozumiana jako jeden z kluczowych aspektów zła moralnego. W życiu społecznym często spotykamy się z różnymi postaciami agresji i przemocy (fizycznej i psychicznej). Ostatnio obserwujemy nasilenie zjawisk opartych na przemocy słownej i obrazowej w przestrzeni medialnej. W końcowej części opracowania wskazano publikacje poszerzające zakres omawianej problematyki (poza pozycjami umieszczonymi w bibliografii).

Downloads

Download data is not yet available.