DEFINICJA POJĘCIA: Wolność jest brakiem przymusu i możliwością swobodnego wyboru.

ANALIZA HISTORYCZNA: Problem wolności pojawił się w starożytnej Grecji, gdzie został związany ze zdolnością do podejmowania decyzji przez rozum, który rozpoznając wszystkie możliwe opcje dokonuje wyboru najbardziej korzystnego z perspektywy uniwersalnego determinizmu. Wraz z chrześcijaństwem powstał uniwersalny woluntaryzm, który głosił, że akt stworzenia świata dokonany przez wszechmocnego, transcendentnego Boga jest aktem absolutnie wolnym, dlatego wola dominuje nad rozumem. W okresie nowożytnym wolność została określona jako naturalna właściwość, która przysługuje każdemu człowiekowi i jest niezbywalna. Współcześnie wolność rozumie się w aspekcie pozytywnym („do”) i negatywnym („od”).

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Wolność dotyczy istoty i natury człowieka. Wiąże się w ludzką podmiotowością i wyrażeniem jego pragnień i dążeń. Wolność jest niezbędnym czynnikiem realizacji szczęścia.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Wolność stanowi niezbywalne prawo człowieka. Nie jest nabyta, ale wrodzona, zatem konstruuje ludzką podmiotowość. Wolność stanowi fundamentalny czynnik relacji społecznych, ściśle wiążąc się ze stanem rów­ności i sprawiedliwością.