Globalizacja, deglobalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej
Opublikowano
stycznia 3, 2025
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Globalizację w wymiarze ekonomicznym definiuje się najczęściej jako proces integrowania się krajowych i regionalnych rynków w jeden globalny rynek towarów, usług i kapitału o dużej współzależności między państwami i podmiotami gospodarczymi. Deglobalizacja to proces odwrotny do globalizacji, polegający na zmniejszeniu integracji międzynarodowej i współzależności poszczególnych krajów w gospodarce światowej. Natomiast regionalizacja w gospodarce światowej odnosi się do procesu tworzenia regionalnych bloków gospodarczych, w których kraje członkowskie zwiększają współpracę i integrację gospodarczą.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Pojęcie globalizacji pojawiło się po raz pierwszy w latach 60. XX wieku, choć przejawy tego procesu (tak wówczas nienazywanego) obserwowane były dużo wcześniej. W podobnym okresie, kiedy w odpowiedzi na tragiczne wydarzenia II wojny światowej zaczęto myśleć o różnych formach współpracy i integracji regionalnej, ukształtowało się pojęcie regionalizacji. Nieco młodsze jest pojęcie deglobalizacji, które pojawiło się pod koniec XX wieku jako odpowiedź na negatywne skutki procesów globalizacji.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Pojęcie globalizacji jest wieloznaczne i można je rozpatrywać na wielu płaszczyznach i poziomach. W rozdziale przedstawiono ten proces w ujęciu ekonomicznym, zwracając uwagę na jego genezę (przyczyny), przejawy i konsekwencje (zarówno pozytywne, jak i negatywne). Deglobalizację ujęto jako przeciwieństwo globalizacji, wskazując na jej przyczyny i przejawy. Rozważono także na tym tle pojęcie regionalizacji, odnoszące się do integracji w ramach ugrupowań regionalnych.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Ze względu na wieloznaczność i wielość definicji pojęcia globalizacji trudno o przyjęcie jednej, powszechnie akceptowanej definicji. Z pewnością jednak trzy analizowane pojęcia są ze sobą ściśle powiązane. W końcowej części rozdziału podjęto próbę określenia relacji między tymi trzema pojęciami oraz przedstawienia rekomendacji dla celów formułowania założeń polityki gospodarczej.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Ashbee, E. (2024). Deglobalization. Newcastle upon Tyne: Agenda Publishing.
Friedman, T.L. (2005). The World is flat. A brief history of the twenty-first century. New York: Farrar, Straus and Giroux.
Gwiazda, A. (1998). Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej. Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
Levitt, T. (1983), The Globalization of Markets. Harvard Business Review. Pozyskano z: https://hbr.org/1983/05/the-globalization-of-markets.
Liberska, B. (2002). Współczesne procesy globalizacji gospodarki światowej. W: B. Liberska (Red.), Globalizacja. mechanizmy i wyzwania (s. 17–37). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Orłowska, R., & Żołądkiewicz, K. (2012). Wstęp. W: R. Orłowska, & K. Żołądkiewicz (Red.), Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej (s. 9–16). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Oziewicz, E. (2012). Globalizacja gospodarki światowej. W: R. Orłowska, & K. Żołądkiewicz (Red.), Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej (s. 17–41). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Rachwał, T. (2003). Globalne uwarunkowania restrukturyzacji przedsiębiorstw przemysłowych Polski Południowo-Wschodniej. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 6, 129–138.
Sporek, T. (2012). Procesy globalizacji we współczesnej gospodarce światowej. W: B. Skulska, M. Domiter, W. Michalczyk (Red.), Globalizacja i regionalizacja w gospodarce światowej (s. 27–36). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Stiglitz, J. (2004). Globalizacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stiglitz, J. (2007). Wizja sprawiedliwej globalizacji. Propozycje usprawnień. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Stonehouse, G., Hamill, J., Campbell, D., & Purdie, T. (2001). Globalizacja. Strategia i zarządzanie. Warszawa: Felberg SJA.
Tobolska, A., & Wdowicka, M. (2022). Globalizacja gospodarki. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Żołądkiewicz, K. (2012), Regionalizacja i regionalizm w gospodarce światowej. W: R. Orłowska, K. Żołądkiewicz (Red.), Globalizacja i regionalizacja w gospodarcze światowej (s. 169–190). Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Zorska, A. (1998). Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
