Etyka nihilistyczna
Opublikowano
stycznia 4, 2025
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Etyka nihilistyczna, należąca do postmetafizycznych, opiera się na założeniach nihilizmu, który neguje istnienie obiektywnych wartości, norm moralnych, a także celu i sensu życia.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Etyka nihilistyczna rozwinęła się w środowiskach niemieckim i rosyjskim. Pisma Turgieniewa, Dostojewskiego oraz Nietzschego stały się podstawą etyki nihilizmu, uznającej odrzucenie autorytetów, transcendencji, wartości religijnych i kulturowych za formę emancypacji człowieka. Widoczne jest przenikanie się etyki nihilistycznej z etyką komunistyczną i narodowosocjalistyczną. Nihilistyczna etyka włoska przedstawia interpretację pojęć współczucia i miłosierdzia.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Interpretacja i rozwój etyki nihilistycznej zależą od przyjętych założeń. Uznanie, że Bóg to wyobrażenie ograniczające wolność, ma prowadzić do wolności człowieka, który wierząc wyłącznie w rozum i własne i doświadczenie, staje się nadczłowiekiem, niezależnym od oczekiwań i sądów innych. Kolejne koncepcje etyki nihilistycznej, odrzucając normy i imperatywy, wskazują na istnienie dóbr i powinności uznanych przez rozum, tworząc etykę skończoności, perswazyjną, która ma zastępować dotychczasowe nurty etyki.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Filozofowie komentujący refleksje etyki nihilistycznej widzą w niej zagrożenie i domagają się jej przezwyciężenia lub zalecają jej akceptację albo próbują tworzyć reinterpretację i apologię etyki nihilistycznej. Otwarte pozostaje pytanie o sens nihilistycznej etyki miłosierdzia.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Duchliński, P., Kobyliński, A., Moń, R., & Podrez, E. (2019). Etyka a problem nihilizmu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
Cacciari, M. (2009). Etica e laicità. Aggiornamenti Sociali, 3, 171–176.
Caracciolo, A. (1983, 20022). Nichilismo ed etica. Genova: Il Nuovo Melangolo.
Gadacz, T. (2004). O umiejętności życia. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Hercen, A.I. (1977). A un vecchio compagno. Lettere con Bakunin sul caso del nichilista Necaev. Torino: ShaKe.
Kobyliński, A. (2014). O możliwości zbudowania etyki nihilistycznej. Propozycja Gianniego Vattima. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Kobyliński, A. (2016). Etyka nihilistyczna Gianniego Vattima. W: S. Janeczek, & A. Starościc (Red.), Etyka, cz. I: Koncepcje etyki, Dydaktyka filozofii. Lublin: Wydawnictwo KUL, 215–232.
Kobyliński, A. (2019). Czy istnieje etyka nihilistyczna? Interpretacja fenomenu nihilizmu we współczesnej filozofii włoskiej. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria, R. 26, 3(103), 217–227.
Marczewski, P. (2007). O etyce miłosierdzia – rozmowa z Giannim Vattimo. Europa – Tygodnik Idei, 51, 8.
Mucci, G. (2014). La possibilità di un’etica nichilistica secondo Gianni Vattimo. La Civiltà Cattolica, 188–193.
Severino, E. (1982, 19952). Essenza del nichilismo. Milano: Adelphi.
Sowiński, G. (2001). Wokół nihilizmu. Kraków: Wydawnictwo A.
Szahaj, A. (1992). Richard Rorty, czyli nieodparty urok (neo)pragmatyzmu w postmodernizm przemienionego. W: A. Zedler-Janiszewska (Red.), Oblicza postmoderny. Warszawa: Wydawnictwo Kultury.
Vattimo, G. (2015). Pokusa realizmu. W: Myśl mocna – myśl słaba. Hermeneutyka włoska od połowy XX wieku. Antologia tekstów (s. 175–176). Przeł. M. Surma-Gawłowska, & A. Zawadzki. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Wasiewicz, J. (2010). Oblicza nicości z dziejów nihilizmu europejskiego w XIX wieku. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
