Substytucja sensoryczna
Opublikowano
stycznia 3, 2025
Seria
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Tekst omawia zjawisko substytucji sensorycznej. W pierwszej części rozdziału przedstawiono rozważania dotyczące definicji pojęcia, wykazano warunki konieczne dla wystąpienia substytucji oraz poddano analizie przykłady tego zjawiska.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Zaprezentowano krótki rys historyczny rozwoju technologii substytucji sensorycznej. Wskazano również potrzebę tworzenia nowych, nieinwazyjnych urządzeń protetycznych konstruowanych z uwzględnieniem potrzeb osób niewidomych.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Dyskusji poddano trzy obszary badań nad substytucją sensoryczną, tj. 1) badania nad rozwojem urządzeń substytucji, 2) badania neurobiologiczne dokumentujące neuroplastyczność będącą efektem wykorzystywania urządzeń substytucji oraz 3) badania nad doświadczeniem subiektywnym substytucji.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Zaproponowano kierunki dalszych badań nad analizowanym zjawiskiem, które powinny przybliżyć możliwość wprowadzenia technologii substytucji sensorycznej do codziennego użytku.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Auvray, M., & Myin, E. (2009). Perception with compensatory devices: from sensory substitution to sensorimotor extension. Cognitive Science, 33(6), 1036–1058. DOI: 10.1111/j.1551-6709.2009.01040.x.
Bach-y-Rita, P., & Kercel, S.W. (2003). Sensory substitution and the human-machine interface. Trends in Cognitive Sciences, 7(12), 541–546.
Block, N. (2003). Tactile sensation via spatial perception. Trends in Cognitive Sciences, 7(7), 285–286.
Farmer, L.W. (1978). Mobility devices. Bulletin of Prosthetic Research, 47–118.
Froese, T., McGann, M., Bigge, W., Spiers, A., & Seth, A.K. (2012). The Enactive Torch: A New Tool for the Science of Perception. IEEE Transactions on Haptics, 5(4), 365–375.
Harbisson, N. (2019). Hearing colors: My life experience as a cyborg. W: Creativity, Imagination and Innovation. Perspectives and Inspirational Stories (s. 117–125).
Heimler, B., & Amedi, A. (2020). Are critical periods reversible in the adult brain? Insights on cortical specializations based on sensory deprivation studies. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 116, 494–507.
Kałwak, W., Reuter, M., Łukowska, M., Majchrowicz, B., & Wierzchoń, M. (2018). Guidelines for quantitative and qualitative studies of sensory substitution experience. Adaptive Behaviour, 26(3), 111–127. DOI: 10.1177/1059712318771690.
Łukowska, M., Kałwak, W., Osiński, D., Janik, J., & Wierzchoń, M. (2022). How to teach a visually impaired person to hear colours? Multidimensional training for a colour-to-sound sensory substitution device – design and evaluation. International Journal of Human – Computer Studies. DOI: 10.1016/j.ijhcs.2022.102925.
Łukowska, M., Osiński, D., Bizoń-Angov, P., Ciupińska, K., Hat, K., Gwiaździński, P, del Pin, S.H., Kałwak, W., Korczyk, M., Reuter, M., Szwed, M., & Wierzchoń, M. (submitted). Better act than see: individual differences in sensorimotor contingencies and (meta)cognitive strategies while using a colour-to-sound sensory substitution device. SSRN. DOI: 10.2139/ssrn.4113324.
Meijer, P.B. (1992). An experimental system for auditory image representations. IEEE transactions on biomedical engineering, 39(2), 112–121.
Osiński, D., Łukowska, M., Bizoń-Angov, P., Hjelme, D.R., & Wierzchoń, M. (2021). Colorophone 2.0: A wearable color sonification device generating live stereo-soundscapes – design, implementation and usability audit. Sensors, 21, 7351. DOI: 10.3390/s21217351.
Proulx, M.J. (2010). Synthetic synaesthesia and sensory substitution. Consciousness and cognition, 19(1), 501–503.
Poirier, C., De Volder, A.G., & Scheiber, C. (2007). What neuroimaging tells us about sensory substitution.Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 31(7), 1064–1070. DOI: 10.1016/j.neubiorev.2007.05.010.
Ptito, M., Moesgaard, S.M., Gjedde, A., & Kupers, R. (2005). Cross-modal plasticity revealed by electrotactile stimulation of the tongue in the congenitally blind. Brain: A Journal of Neurology, 128(Pt 3), 606–614. DOI: 10.1093/brain/awh380.
Reuter, M., Kałwak, W., Sznajder, M., & Wierzchoń, M. (w recenzji). How to measure sensory substitution experience? Enactive Torch studies with qualitative methods. Analiza i Egzystencja.
