Etyka neotomistyczna
Opublikowano
stycznia 4, 2025
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: To jeden z nurtów współczesnej etyki, oparty na filozofii moralności Tomasza z Akwinu, będący etapem rozwoju etyki klasycznej, jednej z dziedzin filozofii klasycznej, ukonstytuowanej w dojrzały system etyczny przez Arystotelesa. Z racji wpierw odmiennych interpretacji etyki Tomasza z Akwinu mamy rozmaite wersje etyki neotomistycznej.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Początek etyki neotomistycznej wiąże się z powstaniem neotomizmu na mocy encykliki Aeterni Patris Leona XIII (1879). Chociaż czołowymi w świecie reprezentantami i prekursorami neotomizmu i etyki neotomistycznej są J. Maritain i É. Gilson, to właśnie w Polsce po II wojnie światowej powstał silny ośrodek neotomistyczny (tomizm egzystencjalny, nazwany lubelską szkołą filozoficzną). Najbardziej znanym i najważniejszym reprezentantem tej szkoły był w etyce K. Wojtyła.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Zwraca się uwagę na potrzebę zastosowania współczesnych standardów metodologicznych. Pojawiają się postulaty przeformułowania teleologicznego ujęcia moralności, uzupełnienia o pogłębioną analizę istoty moralności, aretologii etycznej oraz rozstrzygnięcia kwestii możliwości czysto filozoficznej interpretacji moralności.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Etyka neotomistyczna stanowi ugruntowany historycznie system etyczny, dostarczający wiedzy koniecznej o realnej rzeczywistości moralności, aplikowalny do wszystkich dziedzin życia moralnego, zarówno zagadnień etyki ogólnej, jak i szczegółowej, chociaż otwarty na dalsze kontrowersje, modyfikacje i uzupełnienia. Może z powodu wielkiej liczby ośrodków neotomistycznych wciąż brakuje pełnego obrazu historii oraz aktualnego stanu badań etyki neotomistycznej.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Andrzejuk, I., & Andrzejuk, A. (2016). Tradycja arystotelesowo-tomistyczna. W: S. Janeczek, A. Starościc (Red.), Etyka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Biesaga, T. (2005). Sytuacja tomistycznej filozofii moralnej w Polsce. W: J. Bremer (Red.), Philosophia Rationis Magistra Vitae. T. II (s. 57–67). Kraków: Akademia Ignatianum – Wydawnictwo WAM.
Finnis, J. (2022). Tomasz z Akwinu. Filozofia moralności, polityki i prawa. Warszawa: Teologia Polityczna.
Gilson, E. (1958). Duch filozofii chrzescijańskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Gogacz, M. (1991). Ku etyce chronienia osób. Wokół podstaw etyki. Warszawa: Pallotinum.
Krąpiec, M. (1986). Człowiek i prawo naturalne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
MacIntyre, A. (1990). Three Rival Versions of Moral Enquiry: Encyclopaedia, Genealogy, and Tradition. Notre-Dame: Notre Dame Press, The University of Notre Dame.
Maritain, J. (2001). Dziewięć wykładów o podstawowych pojęciach filozofii moralnej. Przeł. J. Merecki. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Maritain, J. (2004). Nauka i mądrość. Przeł. M. Reutt. Warszawa: Wydawnictwo Fronda.
McInerny, R. (1997). Ethica Thomistica: The Moral Philosophy of Thomas Aquinas. Washington, DC: Catholic University of America Press.
Styczeń, T. (1982). Etyka niezależna? Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Swieżawski, S. (1987). U źródeł nowożytnej etyki. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Ślipko, T. (1984). Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Wojtyła, K. (2020). The Lublin Lectures. Wykłady lubelskie. Lublin–Roma: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Wojtyła, K. (1982). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
Wojtyła, K. (1986). Elementarz etyczny. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Woroniecki, J. (1922), Metoda i program nauczania teologii moralnej. Lublin: Lubelski Uniwersytet.
Woroniecki, J. (1999). Katolickość tomizmu. Lublin: Instytut Edukacji Narodowej.
