Relacje międzygrupowe


This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Relacje międzygrupowe to złożone interakcje zachodzące pomiędzy grupami społecznymi. Wyrażane są przez poglądy, stosunki emocjonalne oraz zachowania. Podmioty relacji mogą mieć wobec siebie stosunek pozytywny (wyrażający się m.in. we współpracy, solidarności) lub negatywny (którego przejawami są m.in. stereotypy, uprzedzenia, dyskryminacja).
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Pojęcie ma początek w XX wieku (badania Kurta Lewina poświęcone dynamice grupy). Na rozwój zagadnienia miały wpływ wydarzenia drugiej wojny światowej, Holocaustu, zimnej wojny i segregacji. Cenne dla tego obszaru rozważań są eksperymenty m.in. Muzafera Sheriffa (konflikty międzygrupowe), Henriego Tajfela (teoria tożsamości społecznej), Irwinga Janisa (mechanizm jednomyślności grupy). Współczesne badania skupiają się na globalizacji i informatyzacji relacji międzygrupowych.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Interakcje między grupami opisują pojęcia stereotyp (uogólnione postrzeganie danej grupy), uprzedzenie (negatywny stosunek do grupy) oraz dyskryminacja (negatywne postrzeganie i traktowanie innej grupy). Przywiązanie do zbiorowości warunkuje postrzeganie innych. Status społeczny grupy wpływa na jej tendencję do obrony jego źródła. Grupy mają skłonność do odczłowieczania członków grupy przeciwnej. Globalizacja oraz informatyzacja świata przyniosły zintensyfikowanie dynamiki relacji międzygrupowych. Ich wielość powoduje zmniejszenie wzajemnych uprzedzeń, solidarność, wspólne działanie. Niebezpieczeństwo stanowią poczucie bezkarności wynikające z anonimowości, profilowanie i komercjalizacja treści.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Antagonizmy między zbiorowościami powstają przez różnorodność grup oraz ochronę wyrażanych wartości. Potrzebne jest badanie relacji międzygrupowych na tle różnych kultur, a także powszechna nauka o etyce online i konsekwencjach cyfrowych działań.
Downloads
Bibliografia
Aronson, E., Wilson, T.D., & Akert, R.M. (2012). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baran, T. (2007). Dehumanizacja w stosunkach międzygrupowych. Czy obcy to też człowiek? Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bilewicz, M., & Kofta, M. (2020). Wobec obcych. Zagrożenia psychologiczne a stosunki międzygrupowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brown, R. (2006). Procesy grupowe. Dynamika wewnątrzgrupowa i międzygrupowa. Przeł. J. Suchecki. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brzeziński, J.M. (2017). Obcy i swoi. Psychologiczna natura stosunków międzyludzkich. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Crisp, R.J., & Turner, R. (2015). Psychologia społeczna. M. Kossowska (Red.). Przeł. M. Gocłowska et al. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Czarnota-Bojarska, J., & Zinserling, I. (2011). W kręgu psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hartley, P. (2000). Komunikacja w grupie. Przeł. I. Chlewińska. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Kosakowska-Berezecka, N., & Besta, T. (2017). Między grupami. Przewodnik po relacjach z ludźmi, którzy się od nas różnią. Sopot: Smak Słowa.
Lewin, K. (1945). Resolving social conflicts. Selected papers on group dynamics. New York: Harper & Row.
Oficjalna Strona Strafordzkiego Eksperymentu Więziennego, https://www.prisonexp.org/polish (dostęp: 31.01.2024).
Pettigrew, T. F., & Tropp, L.R. (2006). A meta-analytic test of intergroup contact theory. Journal of Personality and Social Psychology, 90(5), 751–783.
Sherif, M. (1969). Social Psychology. New York: Harper & Row.
Skarżyńska, K. (2007). Konflikty międzygrupowe: przejawy, źródła i metody rozwiązywania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wojciszke, B. (2015). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.