DEFINICJA POJĘCIA: Politykę rodzinną przez lata traktowano jako szczegółową politykę społeczną, a więc jedną z polityk kształtujących sferę społeczną ładu zbiorowego. Tym, co wyróżniało politykę rodzinną był zbiorowy adresat: rodziny z dziećmi na wychowaniu. W ostatnich dekadach odchodzi się od tego rozumienia na rzecz koncepcji polityki rodzinnej jako polityki horyzontalnej, przekraczającej bariery branżowe. Uwzględnia ona programy publiczne adresowane do rodzin oraz wszelkie inne działania w dowolny sposób, ale realnie oddziałujące na rodziny, a realizowane w ramach różnych polityk szczegółowych.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Celem rozdziału jest uporządkowanie debaty o polityce rodzinnej poprzez uwypuklenie kilku powiązanych ze sobą wątków tematycznych, których uchwycenie pozwala rozumieć istotę polityki rodzinnej i kierunki jej ewolucji w demokratycznych krajach rozwiniętych i gospodarce rynkowej. Wątki te obejmują: kluczowe ujęcia polityki rodzinnej i osie kontrowersji wokół jej założeń programowych, kolejne fazy działań publicznych wdrażanych pod szyldem polityki rodzinnej, najważniejsze argumenty za obserwowanym zwiększaniem skali programów publicznych adresowanych do rodzin. Końcowa część tekstu zawiera opis rozwoju polityki rodzinnej w Polsce po 1989 roku.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: W dzisiejszej Polsce stan polityki rodzinnej różni się od większości państw UE‑15 ze względu na transformację ustrojową, która charakteryzowała się marginalizacją polityki rodzinnej. Natomiast okres potransformacyjny (po 2004 r.) odznacza się ponownym odkrywaniem polityki rodzinnej, czemu towarzyszy przekonanie o jej dużej mocy sprawczej. Drugi wyróżnik Polski to wyraźnie silniejsze przywiązanie społeczeństwa do tradycyjnych wartości rodzinnych, co przekłada się na słabsze oddziaływanie progresywnego nurtu programowania działań publicznych ukierunkowanych na przemiany ładu społecznego w tym wzorów życia rodzinnego.