Dochód narodowy, bilans płatniczy i handlowy oraz nierównowaga globalna
Opublikowano
stycznia 4, 2025
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Rachunek dochodu narodowego, w tym najczęściej wykorzystywana miara produktu krajowego brutto, jest podstawowym narzędziem analiz makroekonomicznych. Bilans płatniczy stanowi zestawienie transakcji pomiędzy podmiotami krajowymi i zagranicznymi. Pojęcie nierównowagi globalnej odnosi się do asymetrii w stosunkach handlowych pomiędzy krajami i towarzyszącego im wzrostu międzynarodowego zadłużenia.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Istnieją wyraźne związki pomiędzy zmianami w definiowaniu i pomiarze dochodu narodowego i bilansu płatniczego a rozwojem myśli ekonomicznej oraz uwarunkowaniami gospodarki światowej. Zjawisko globalnej nierównowagi nie jest nowe, lecz jego natężenie istotnie wzrosło pod koniec XX wieku.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: W perspektywie długookresowej o dochodzie narodowym i konwergencji gospodarczej decydują czynniki, takie jak technologia, kapitał i demografia, natomiast w krótkim okresie – składowe łącznego popytu, wśród nich konsumpcja, inwestycje i handel zagraniczny. Tożsamość bilansu płatniczego implikuje, że nierównowaga w bilansie obrotów bieżących jest pokrywana odpowiadającymi jej przepływami finansowymi. Współczesne nierównowagi globalne są w znacznej mierze wynikiem wad międzynarodowego systemu finansowego.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Gospodarka światowa mierzy się ze strukturalnymi zmianami w tworzeniu dochodu narodowego i handlu międzynarodowym związanymi ze spadkiem dynamiki globalizacji i skutkami kryzysów.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Arriola, C., Cadestin, C., Kowalski, P., Guilhoto, J.J.M, Miroudot, S., & van Tongeren, F. (2023). Challenges to international trade and the global economy: Recovery from COVID-19 and Russia’s war of aggression against Ukraine. OECD Trade Policy Papers, 265.
Bartkowiak, R. (2013). Historia myśli ekonomicznej. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Blaug, M. (2000). Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne. Przeł. I. Budzyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bogołębska, J. (2013). Nierównowagi globalne a stabilność międzynarodowego systemu finansowego. Analiza na przykładzie akumulacji rezerw walutowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Budnikowski, A. (2021). Ekonomia międzynarodowa. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Feenstra, R.C., Inklaar, R., & Timmer, M.P. (2015). The Next Generation of the Penn World Table. American Economic Review, 105(10), 3150–3182.
Kawa, P., Wojtyna, A., Janus, J., & Dąbrowski, M.A. (2020). Współzależności finansowe między krajami na różnym poziomie rozwoju po światowym kryzysie finansowym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krugman, P., & Wells, R. (2020). Makroekonomia. Przeł. P. Gierałtowski et al. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Montiel, P.J. (2012). Makroekonomia międzynarodowa. Przeł. P. Stanek et al. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Piketty, T. (2015). Kapitał w XXI wieku. Przeł. A. Bilik. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Samuelson, P.A., & Nordhaus, W.D. (2012). Ekonomia. Przeł. J. Kochanowicz et al. Dom Wydawniczy Rebis.
Stiglitz, J.E., Fitoussi, J.P., & Durand, M. (2019). Poza PKB: mierzmy to, co ma znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego. Przeł. Z. Matkowski. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Wojtyna, A. (2016). Kontrowersje teoretyczne wokół koncepcji pułapki średniego poziomu rozwoju. W: A. Wojtyna (Red.), Średni poziom rozwoju gospodarczego: pułapka czy szansa? (s. 10–24). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
