Naturalizacja fenomenologii
Opublikowano
grudnia 31, 2024
Seria
Copyright (c) 2024 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Naturalizacja fenomenologii oznacza nieredukcyjną integrację fenomenologii, wywodzącej się z tradycji Husserlowskiej, z kognitywistyką. Celem tak rozumianej naturalizacji jest włączenie fenomenologicznych badań w obszar empirycznych badań nad świadomością.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Historia naturalizacji fenomenologii sięga lat 90. XX wieku, kiedy to w kognitywistyce pojawiło się zainteresowanie takimi zjawiskami jak świadomość i ucieleśnienie procesów poznawczych. Zwrócono wówczas uwagę na to, że fenomenologia może wnieść dużo do wyjaśnienia tych zjawisk.
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: W części problemowej krytycznie omówione zostaną najważniejsze stanowiska teoretyczne w dyskusji na temat naturalizacji fenomenologii. Szczegółowo przeanalizowano dwie propozycje fenomenologii znaturalizowanej: neurofenomenologię, która łączy metody fenomenologiczne z metodami obrazowania aktywności mózgu, oraz fenomenologię fazy wstępnej, która fenomenologii przypisuje rolę w procesie projektowania eksperymentów.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: W części poświęconej refleksji systematycznej i wnioskom wskazane zostaną braki dotychczasowej dyskusji na temat naturalizacji oraz możliwe kierunki kontynuacji. Jednym z takich kierunków jest umieszczenie problemu naturalizacji fenomenologii w kontekście dyskusji nad unifikacją eksplanacyjną kognitywistyki i pokazanie, że fenomenologia może zostać zintegrowana z innymi modelami wyjaśnień, w szczególności z modelem mechanistycznym.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Chalmers, D. (1996/2014). Świadomy umysł: w poszukiwaniu teorii fundamentalnej. Przeł. M. Miłkowski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Craver, C.F. (2007). Explaining the brain: Mechanisms and the mosaic unity of neuroscience. Oxford: Clarendon Press.
Dreyfus, H., & Hall, H. (1982). Introduction. W: H.L. Dreyfus, & H. Hall (Red.), Husserl, intentionality and cognitive science (s. 1–27). Cambridge: MIT Press.
Gallagher, S. (2017) Fenomenologia i projektowanie eksperymentów. Ku fenomenologicznie oświeconym naukom eksperymentalnym. Przeł. P. Nowakowski. W: J. Migasiński, & M. Pokropski (Red.), Główne problemy współczesnej fenomenologii (s. 440–457). Warszawa: Wyd. UW.
Gallagher, S. (2018). Rethinking nature: Phenomenology and a non-reductionist cognitive science. Australasian Philosophical Review, 2(2), s. 125–137.
Husserl, E. (1962). Phänomenologische Psychologie: Vorlesungen Sommersemester 1925, The Hague: Nijhoff.
Husserl, E. (1974). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii, księga II. Przeł. D. Gierulanka. Warszawa: PWN.
Husserl, E. (1989). Wykłady z fenomenologii wewnętrznej świadomości czasu. Przeł. J. Sidorek. Warszawa: PWN.
Lutz, A., & Thompson, E. (2017) Neurofenomenologia: Integrowanie doświadczenia subiektywnego i dynamiki neuronalnej w neuronauce świadomości. Przeł. L. Ciechanowski. W: J. Migasiński, & M. Pokropski (Red.), Główne problemy współczesnej fenomenologii (s. 458–486). Warszawa: Wyd. UW.
Merleau-Ponty, M. (2001). Fenomenologia percepcji. Przeł. M. Kowalska, & J. Migasiński. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Moran, D. (2013). ‘Let’s look at it objectively’: Why phenomenology cannot be naturalized. Royal Institute of Philosophy Supplements, 72, 89–115.
Pokropski, M. (2021). Mechanisms and consciousness: integrating phenomenology with cognitive science. New York: Routledge.
Roy, J.-M., Petitot, J., Pachoud, B., & Varela, F.J. (1999). Beyond the gap: An introduction to naturalizing phenomenology. W: J. Petitot, F.J. Varela, B. Pachoud, & J.-M. Roy (Red.), Naturalizing phenomenology: Issues in contemporary phenomenology and cognitive science (s. 1–80). Stanford: Stanford University Press.
Varela, F. (1996/2010). Neurofenomenologia: metodologiczne lekarstwo na trudny problem. Przeł. R. Poczobut. Avant, 1(210), 31–75.
Zahavi, D. (2010). Naturalized phenomenology. W: S. Gallagher, & D. Schmicking (Red.), Handbook of phenomenology and cognitive science (s. 3–19). Dordrecht: Springer.
