Postawy polityczne
Opublikowano
stycznia 6, 2025
Copyright (c) 2025 Słowniki Społeczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Jako miarodajną przyjęto strukturalną definicję postawy, zgodnie z którą można wydzielić trzy komponenty: poznawczą, afektywno-ocenną i behawioralną. Postawa polityczna natomiast to ogół względnie trwałych dyspozycji do oceniania i emocjonalnego nań reagowania, a także ewentualnie towarzyszących im przekonań i dyspozycji do działań wobec organów państwowych, partii i elit politycznych, organizacji społecznych oraz wzajemnych relacji między nimi.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Za punkt wyjścia przyjęto klasyczne ujęcie Floriana Znanieckiego, definicje Gordona W. Allporta, Davida Krecha i Richarda S. Crutchfielda oraz koncepcje polskich psychologów społecznych i socjologów akcentujących wymiar strukturalny postawy (Mika, Nowak, Mądrzycki, Marody). Na tym tle sprecyzowano operacyjną definicję postawy politycznej.
PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: W części trzeciej zaprezentowano podstawowe zagadnienia teoretyczne – strukturę i właściwości postaw, proces zmiany postaw i problem polityczności postaw. Uzupełnieniem tego wątku jest zarysowanie modelu postawy politycznej poprzez wskazanie trzech podzakresów przedmiotowych:
- ogólnych postaw wobec systemu politycznego (uznanie ustroju, ocena ogólnego wizerunku społeczno-politycznego);
- postaw wobec konkretnych decyzji politycznych (faktów politycznych);
- postaw wobec aparatu władzy, instytucji publicznych oraz osób je reprezentujących.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA ZWNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: W czwartej części omówiono trójelementowy schemat analizy postaw politycznych. Wskazano perspektywy wykorzystania różnorodnego materiału analitycznego, zwłaszcza pamiętnikarstwa socjopolitycznego.
Downloads
Download data is not yet available.
Bibliografia
Allport, G.W. (1935). Attitudes. W: C. Murchison (Red.), A handbook of social psychology (s. 798–844). New York: Russell & Russell.
Chałasiński, J. (1938). Młode pokolenie chłopów. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Pomoc oświatowa”.
Gołębiowski, B. (1996). Edukacja i polityka. Warszawa: Elipsa.
Jakubowski, W. (1999). Społeczna natura człowieka. Warszawa: Elipsa.
Kozłowski, W. (1993). Postawy i nastawienia. W: W. Pomykało (Red.), Encyklopedia pedagogiczna (s. 611–615). Warszawa: Fundacja „Innowacja”.
Krech, D., & Crutchfield, R.S. (1948). Theory and problems of social psychology. New York: McGraw-Hill.
Marody, M. (1976). Sens teoretyczny a sens empiryczny pojęcia postawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Mądrzycki, T. (1977). Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Mika, S. (1972). Wstęp do psychologii społecznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nęcki, Z. (1998). Postawy i ich zmiana. W: W. Szewczuk (Red.), Encyklopedia psychologii (s. 425–432). Warszawa: Fundacja Innowacja.
Prężyna, W. (1967). Koncepcja postawy w psychologii. „Roczniki Filozoficzne”, t. XV, z. 4, 25–38.
Reykowski, J., Skarżyńska, K., & Ziółkowski, M. (Red.) (1990). Orientacje społeczne jako element mentalności. Analizy teoretyczne. Poznań: Wydawnictwo „Nakom”.
Rozciecha, B. (1991). Postawy polityczne. W: A.W. Jabłoński, L. Sobkowiak (Red.), Kategorie analizy politologicznej. Wrocław: Wydawnictwo UW.
Szczepański, J. (1982). O pamiętnikach Polaków. W: Pamiętniki Polaków 1918–1978. Antologia pamiętnikarstwa polskiego. T. 1: Druga Rzeczpospolita 1918–1939 (s. 30–47). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Thomas, W.I., & Znaniecki, F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. Warszawa.
