Etyka w świetle katolickiej nauki społecznej


This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Streszczenie
DEFINICJA POJĘCIA: Etyka rozważana w świetle katolickiej nauki społecznej jest nauką o moralności przejawiającej się w ludzkim postępowaniu według określonych zasad przyjmowanych bądź przez konkretnego człowieka, bądź przez całą społeczność i ma ona swoje ostateczne uzasadnienie w wykładni Kościoła. Posługuje się metodami filozoficznymi, ale ostatecznie odwołuje się do argumentów zaczerpniętych z Pisma Świętego i teologii, przez co uzupełnia badany materiał głównie o przedstawianą argumentację.
ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Analizy historyczne pokazują, że dociekano, czy swoistość etyki sprowadza się tylko do różnej motywacji podejmowanych działań, czy odnosi się również do przedstawianej argumentacji, a także różnic treściowych. Okazuje się, że w punkcie wyjścia (terminus a quo) może być niezależna od religii i nauki Kościoła, ale taką nie jest w punkcie dojścia (terminus ad quem).
UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Ważne jest dokładne oddzielenie przedmiotu materialnego od formalnego, a także określenie celu, by można było rozstrzygnąć, czy etyka ma być opisem norm uznawanych przez daną społeczność, czy też ostatecznym wyjaśnieniem, dlaczego jedne normy są słuszne, a inne nie. A co najważniejsze – domaga się ona przyjęcia pewnej wizji człowieka i społeczności, która znajduje swoją wykładnię i dopełnienie w katolickiej nauce społecznej. Także konkretne rozstrzygnięcia, zwłaszcza w sferze społecznej, zależą od uznania bądź nie nauki Kościoła.
REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I REKOMENDACJAMI: Swoistości etyki postrzeganej w świetle katolickiej nauki społecznej należy szukać na poziomie antropologii, gdzie za cel etyki przyjmuje się ostateczne wyjaśnianie fenomenu doświadczania powinności/wartości poprzez odwołanie się do katolickiej wizji człowieka i społeczeństwa. Dotyczy to zarówno poziomu formułowania norm szczegółowych, jak i uwzględniania okoliczności dokonywania poszczególnych czynów, zwłaszcza w wymiarze społecznym, a także rozumienia cnót i wartości.
Downloads
Bibliografia
Böckle, F. (1973). Swoistość etyki chrześcijańskiej. Collectanea Theologica, 1, 5–14.
Comte-Sponville, A. (2000). Mały traktach o wielkich cnotach. Warszawa: Volumen.
Dudek, J. (1997). Etyka niezależna Tadeusza Kotarbińskiego. Zielona Góra: WSP.
Fuchs, J. (1974). Teologia moralna. Warszawa: PAX.
Inlender, B. (1968). Dwie koncepcje stosunku etyki filozoficznej do teologii moralnej. Studia Theol. Varsav., 1, 71–86.
Jan Paweł II (1993). Veritatis splendor. Poznań: Pallottinum.
Kotarbiński, T. (1976). Medytacje o życiu godziwym. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kotarbiński, T. (1987). O istocie oceny etycznej. W: P. Smoczyński (Red.), Pisma etyczne (s. 106–110). Wrocław: Ossolineum.
Kotarbiński, T. (1958). Zasady etyki niezależnej. Studia Filozoficzne, 1, 3–13.
Moń, R., & Podrez, E. (2020). Etyka. W: P. Mazur. P. Duchliński, P. Skrzydlewski (Red.), Przewodnik po polskiej filozofii chrześcijańskiej (s. 133–153). Kraków: Wyd. Naukowe Akademii Ignatianum.
Moń, R. (1979). Etyka objawiona a naturalna w Rz 1, 18-32. Studia Theol. Varsav., 2, 65–80.
Piana, G. (1981). O hermeneutykę decyzji etycznej. Communio, 3, 23–38.
Styczeń, T. (1967). Etyka czy teologia moralna. Znak, 159, 1077–1082.
Styczeń, T. (1980). Etyka niezależna? Lublin: KUL, 61–62.
Ślipko, T. (2004). Zarys etyki ogólnej. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Ziegler, J.G. (1973). Czy istnieje etyka specyficznie chrześcijańska? Collectanea Theologica, 1, 15–28.