Koncepcja społeczeństwa nadzorowanego

pdf
Opublikowano
lutego 17, 2024

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Społeczeństwo nadzorowane to pojęcie używane dla określenia nowego typu społeczeństwa, opartego na szerokim wykorzystaniu intruzywnych technik inwigilacyjnych. Chociaż najczęściej kontrolę tą wiąże się z działalnością organów publicznych, to w rzeczywistości ukonstytuowanie się społeczeństwa nadzorowanego wiązać należy raczej z decyzjami podejmowanymi przez jednostki. W takim ujęciu kontrola nie jest środkiem narzuconym z zewnątrz, ale jest skutkiem indywidualnych wyborów poszczególnych użytkowników usług online.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Konceptualizacja pojęcia związana jest z pracami Michela Foucaulta, dotyczącymi koncepcji panoptyzmu i rządomyślności, a także bardziej współczesnymi badaniami Davida Lyona – osadzającymi totalną widzialność jednostki we współczesnym świecie nowoczesnych technologii.

UJĘCIE PROBLEMOWE POJĘCIA: Kluczowe dla zrozumienia zagrożeń związanych z fenomenem społeczeństwa nadzorowanego jest jego wpływ na prawa i wolności osobiste, w szczególności związane z ochroną prywatności. Istotne jest przy tym dostrzeżenie, że społeczeństwo nadzorowane nie powstaje wbrew woli jednostki – ale na skutek jej dobrowolnych wyborów powierzających istotnych rozstrzygnięcia innym.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Postępująca transformacja cyfrowa nie tylko tworzy zagrożenia dla skutecznej ochrony praw jednostek, ale również uwidacznia wyzwania, przed jakimi stoją społeczeństwa obywatelskie.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Barnes, S.B. (2006). A privacy paradox. Social networking in the United States. First Monday, 11, DOI: 10.5210/fm.v11i9.1394.

Bauman, Z. (2000). Liquid modernity. Cambridge: Polity Press.

Bentham, J. (2010). The Panopticon Writings. London–New York: Verso.

Brin, D. (1998). The transparent society. Will technology force us to choose between privacy and freedom? Reading: Perseus Books.

Czyżewski, M. (2009). Między panoptyzmem i „rządomyślnością” – uwagi o kulturze naszych czasów. Kultura Współczesna, 2, 83–95.

Foucault, M. (2020). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Tłum. T. Komendant. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Hughes, S.S. (2012). US Domestic Surveillance after 9/11. An Analysis of the Chilling Effect on First Amendment Rights in Cases Filed against the Terrorist Surveillance Program. Canadian Journal of Law and Society, 27, 399–425.

Lyon, D. (2002). Surveillance society. Monitoring everyday life. New York: Open University Press.

Mac Síthigh, D., & Siems, M. (2019). The Chinese Social Credit System. A Model for Other Countries?. The Modern Law Review, 6, 1034–1071.

Madden, M., Lenhart, A., Cortesi, S., Gasser, U., Duggan, M., Smith, A., & Beaton, M. (2013). Teens, Social Media, and Privacy. Washington: Pew Research Center.

Semple, J. (1993). Bentham’s Prison. A Study of the Panopticon Penitentiary. New York: Oxford University Press.

Solove, D.J. (2009). Understanding privacy. Cambridge: Harvard University Press.

Strittmatter, K. (2020). We have been harmonized. Life in China’s surveillance state. Tłum. R. Martin. New York: Custom House.

Sweeney, L. (2000). Simple Demographics Often Identify People Uniquely. Pittsburgh: Carnegie Mellon University.

Westin, A.F. (2015). Privacy and Freedom. New York: IG Publishing.