Edukacja międzykulturowa w społeczeństwach zróżnicowanych kulturowo

pdf
Opublikowano
lutego 15, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Edukacja międzykulturowa (pedagogika międzykulturowa) odnosi się do teorii i praktyki kształcenia i wychowania (pedagogii), ukierunkowanych na rozwijanie kompetencji istotnych w perspektywie wartości i potrzeb społeczeństw heterogenicznych.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Zmiany społeczno-kulturowe w XX wieku przyczyniły się do redefinicji dotychczasowych koncepcji edukacyjnych – od zorientowanych etnocentrycznie po etnorelatywistyczne. Edukacja międzykulturowa uzupełniła lub zastąpiła koncepcje rozdzielania grup kulturowych (segregacji) i koncepcje asymilacji.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Celem edukacji międzykulturowej jest rozwijanie kompetencji umożliwiających dialog i integrację w warunkach zróżnicowania kulturowego przy zachowaniu świadomości kultury pochodzenia, uwzględnieniu wartości ogólnoludzkich (prawa i wolności jednostek i grup) oraz uznaniu i poszanowaniu dla kategorii różnicy.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI i ­REKOMENDACJAMI: Edukacja międzykulturowa pozostaje aktualna niezależnie od toczących się dyskursów krytycznych. Obecnie jest łączona m.in. z celami na rzecz zrównoważonego rozwoju, prawami człowieka i grup kulturowych oraz przeciwdziałaniem dyskryminacji.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Banks, J.A. (1993). Multicultural Education: Historical Development, Dimensions, and Practice. Review of Research in Education, 1(1), 3–49.

Bennett, M. (2009). Defining, Measuring, and Facilitating Intercultural Learning. A Conceptual Introduction to the Intercultural Education Double Supplement. Intercultural Education, 20, 1–13.

Błeszyńska, K. (red.). (2017). Edukacja międzykulturowa jako czynnik rozwoju kultury pokoju. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe Katedra.

Dąbrowa, E., & Markowska-Manista, U. (red.). (2009). Między kulturami. Edukacja w wielokulturowej rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji.

Grzybowski, P.P. (2007). Edukacja europejska – od edukacji wielokulturowej ku międzykulturowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Kuleta-Hulboj, M. (2005). Edukacja międzykulturowa: problemy definicyjne. Auxilium Sociale, 2, 77–99.

Jan Paweł II (1995). Przemówienie do Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z okazji 50-lecia jej powstania (5 października 1995). L’Osservatore Romano, 11–12.

Lewowicki, T., Ogrodzka-Mazur, E., & Szczurek-Boruta, A. (red.). (2000). Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Lewowicki, T. (2014). Edukacja międzykulturowa – od lokalnych sukcesów ku globalnym przesłaniom i oddziaływaniom. Edukacja Międzykulturowa, 3, 19–38.

Markowska, D. (1990). Teoretyczne podstawy edukacji międzykulturowej. Kwartalnik Pedagogiczny, 4, 106–117.

Ouellet, F. (1991). L’Education interculturelle: essai sur le contenu de la formation des maitres. Paris: L’Harmattan.

Oprescu, M., i Lungoci, C. (2017). Guidelines for Citizenship Education in School. Intercultural Dialogue. Pobrane z: https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/project-result-content/31d1d2a2-f62f -43f4-b758-0622462e4261/GUIDELINES%20FOR%20SCH

OOLS%20Intercultural%20Dialogue.pdf (dostęp: 05.07.2022).

Rogalska-Marasińska, A. (2017). Edukacja międzykulturowa na rzecz zrównoważonego rozwoju. Edukacja. Teorie kształcenia i wychowania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Szymański, M.S. (1995). Od pedagogiki dla cudzoziemców do pedagogiki międzykulturowej w Republice Federalnej Niemiec – czyli modernizm i postmodernizm. W: J. Nikitorowicz (red.), Edukacja międzykulturowa. W kręgu potrzeb oczekiwań i stereotypów (s. 89–110). Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.

Taylor, M. (2000). „Każdy inny – Wszyscy równi” – rzecz o edukacji międzykulturowej. W: R. Leppert (red.), Edukacja w świecie współczesnym. Wybór tekstów z pedagogiki porównawczej wraz z przewodnikiem biograficznym i przewodnikiem internetowym (s. 115–126). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Bartz, B. (1997). Idea wielokulturowego wychowania w nowoczesnych społeczeństwach. Radom: Instytut Technologii Eksploatacji.

Lewowicki, T. (2002). W poszukiwaniu modelu edukacji międzykulturowej. W: E. Malewska, & B. Śliwerski (red.), Pedagogika i edukacja wobec nowych wspólnot i różnic w jednoczącej się Europie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Nieke, W. (2008). Interkulturelle Erziehung und Bildung. Wertorientierungen im Alltag. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften & GWV Fachverlage GmbH.

Nikitorowicz, J. (1995). Pogranicze. Tożsamość. Edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.