Prawo do tożsamości kulturowej

pdf
Opublikowano
lutego 15, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Prawo do tożsamości kulturowej to niepisane prawo przysługujące każdej jednostce ludzkiej ugruntowane w idei godności człowieka. Tożsamość kulturowa pozwala przeciwstawiać się procesom rozpadu wspólnot, zjawiskom wykorzenienia czy utraty poczucia przynależności.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Uzasadnienia prawa do tożsamości kulturowej pojawiały się w różnych okresach historycznych. Kluczowe znaczenie miały jednak propozycje sformułowane w XVII wieku przez myślicieli liberalnych, otwierające nową uniwersalistyczną perspektywę naznaczoną i namysłem nad uprawnieniami jednostek („praw człowieka”) bez względu na ich zakorzenienie kulturowe, i refleksją o „racjonalnych” normach je chroniących.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Walka o uznanie podmiotu jako jednostki wolnej i równej wyraża się we wszechobecnym języku tożsamości. Punktem wyjścia w dzisiejszej dyskusji o prawie do tożsamości kulturowej jest przekonanie, że wartość pewnej kultury wraz z jej swoistą koncepcją właściwego życia jest względna i że nie ma w istocie kultur lepszych i gorszych w aspekcie moralnym.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Prawo do tożsamości kulturowej pełni funkcję instytucji gwarantującej, że odmienne sposoby życia będą traktowane z szacunkiem, ale bez popadania w tym zakresie w skrajność.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Benhabib, S. (1995). Selbst im Kontext. Kommunikative Ethik im Spannungsfeld von Feminismus, Kommunitarismus und Postmoderne. Tłum. I. König. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Borradori, G. (2008). Filozofia w czasach terroru. Rozmowy z Jürgenem Habermasem i Jacques’em Derridą. Tłum. A. Karalus, & M. Kilanowski, B. Orlewski. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Fukuyama, F. (2019). Tożsamość. Współczesna polityka tożsamościowa i walka o uznanie. Tłum. J. Pyka. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Gray, J. (2001). Dwie twarze liberalizmu. Tłum. P. Rymarczyk. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Honneth, A. (1994). Kampf um Anerkennung. Zur moralischen Grammatik sozialer Kämpfe. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Inter-American Court of Human Rights (IACHR). (2011). Case Gelman v. Uruguay. Pobrane z: https://www.corteidh.or.cr/docs/casos/articulos/seriec_221_ing.pdf (dostęp: 16.02.2022).

Kant, I. (1984). Krytyka praktycznego rozumu. Tłum. J. Gałecki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Kłoskowska, A. (1981). Socjologia kultury. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Lazari-Pawłowska, I. (1992). Etyka. Pisma wybrane. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 118.

Machaj, I. (2017). Walory poznawcze kategorii tożsamości społecznej jednostki. Człowiek i Społeczeństwo, t. 44, 17–31.

Paleczny, T. (2012). Przestrzenie kształtowania tożsamości międzykulturowej. Politeja, 2, 23–41.

Szacki, J. (2004). O tożsamości (zwłaszcza narodowej). Kultura i Społeczeństwo, 3, 9–40.

Szahaj, A. (2000). Jednostka czy wspólnota? Spór liberałów z komunitarystami a „sprawa polska”. Warszawa: Fundacja Aletheia.

Sztompka, P. (2012). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Taylor, Ch. (1983). Hegel. Tłum. G. Fehn. Frankfurt am Main: Suhrkamp.

Taylor, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny nowej tożsamości nowoczesnej. Tłum. M. Gruszczyński i in. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Tiedemann, P. (2016). Identity and Human Rights. Considerations on a Human Right to Identity. W: P. Tiedemann (red.), Right to Identity. (s. 11–42). Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 147.

UNESCO. (1996). Records of the General Conference, 28th session, Paris, 25 October to 16 November 1995, T. 1. Resolutions. Pobrane z: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000101803.page=75 (dostęp: 17.02.2022).

Walzer, M. (1999). O tolerancji. Tłum. T. Baszniak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wojciechowski, B. (2009). Interkulturowe prawo karne. Filozoficzne podstawy karania w wielokulturowych społeczeństwach demokratycznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.