Globalizacja kulturowa

PDF(EN)
Opublikowano
lutego 27, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Globalizacja kulturowa oznacza obejmujący cały świat proces krążenia przedmiotów, znaczeń, wartości oraz jednostek i grup, prowadzący w konsekwencji do coraz większej współzależności. Procesowi temu towarzyszy zarówno homogenizacja, jak i heterogenizacja, a także rosnąca świadomość zjawiska wśród wszystkich jego uczestników.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Myślenie w kategoriach globalnej współzależności kultur i społeczeństw uwyraźniło się w latach 60. XX wieku. Jako źródła tego procesu wskazuje się okres „wielkich odkryć geograficznych” i dostrzeżenia ziemskiej ekumeny jako „jednego miejsca”. Z uwagi na różnorodność zjawiska badacze wyróżniają globalizację „gęstą i rozrzedzoną”.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Dyskurs obejmuje dwie opozycyjne perspektywy: (1) procesy globalizacyjne prowadzą nieuchronnie do homogenizacji o wymiarze planetarnym; (2) procesy globalizacyjne wyzwalają kaskady interpretacji, translacji, mutacji oraz adaptacji globalnych treści, które nie tyle niwelują dawne różnice, ile raczej kreują nowe zróżnicowanie.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Procesy o zasięgu planetarnym oraz wielopoziomowe kontakty tego, co globalne, z tym, co lokalne trwają, a ich skutkami są postępująca dekolonizacja społeczno-kulturowa, wzrastająca mobilność społeczna oraz świadomość ekologiczna i obywatelska.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Appadurai, A. (2005). Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Tłum. Z. Pucek. Kraków: Universitas.

Appiah, K.A. (2006). Pochwała kosmopolityzmu. Tłum. T. Bieroń. Dziennik. Polska–Europa–Świat, 32. Pobrane z: https://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/184918,

pochwala-kosmopolityzmu.html (dostęp: 05.08.2022).

Collier, J.F. (1997). The Waxing and Waning of „Subfields” in North American Sociocultural Anthropology. W: A. Gupta & J. Ferguson (red.), Anthropological Locations. Boundaries and Grounds of a Field Science, (s. 117–130). Berkeley: University of California Press.

Gille, Z., & Ó Riain, S. (2002). Global Ethnography. Annual Review of Sociology, 28, 271–285.

Hannerz, U. (2006). Powiązania transnarodowe. Kultura, ludzie, miejsca. Tłum. K. Franek. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Keohane, R.O., & Nye, J.S. (2002). Governance in a Globalizing World. W: R.O. Keohane, Power and Governance in a Partially Globalized World, (s. 193–218). New York: Taylor & Francis Group.

Mintz, S. (1970). Foreword. W: N.E. Whitten Jr., & J.F. Szwed (red.), Afro-American Anthropology. Contemporary Perspectives, (s. 1–16). New York: The Free Press.

Pendergrast, M. (1993). For God, Country and Coca-Cola. The Unautho­rized History of the Great American Soft Drink and the Company that Makes It. New York: Scribner’s.

Pratt, M.L. (2008). Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a trans­kulturacja. Tłum. E.E. Nowakowska. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Robertson, R. (2000). Globalization. Social Theory and Global Culture. London: SAGE Publications.

Robertson, R. (1995). Globalization. Time-space and Homogeneity­‑heterogenity. W: M. Featherstone, S. Lash & R. Robertson (red.), Global Modernities, (s. 25–44). London: SAGE Publications.

Sahlins, M. (1993). Goodbye to Tristes Tropes. Ethnography in the Context of Modern World History. Journal of Modern History, nr 65, 1–25.

Tomlinson, J. (1999). Globalization and Culture. Chicago: University of Chicago Press.

Waters, M. (1994). Globalization. London: Routledge.

Wnuk-Lipiński, E. (2004). Świat międzyepoki. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Zakaria, F. (2020). The world is de-globalizing. Trump set the example. The Washington Post. Pobrano z: https://www.washingtonpost.com/opinions/global-opinions/the-world-is-de-globalizing-trump-set-the-example/2020/01/23/0c785696-3e23-11ea-8872-5df698785a4e_story.html (dostęp: 05.08.2022).