Religia obywatelska: sekularyzm i laickość

pdf
Opublikowano
lutego 15, 2023

Streszczenie

DEFINICJA POJĘCIA: Przedmiotem zainteresowania niniejszej pracy są relacje pomiędzy religią a państwem w społeczeństwach wielokulturowych, widziane przez pryzmat koncepcji religii obywatelskiej. Główna uwaga poświęcona zostanie procesom sekularyzacji w sferze politycznej i publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem francuskiego modelu ukształtowanego w oparciu o zasadę laickości.

ANALIZA HISTORYCZNA POJĘCIA: Początki sekularyzacji w sferze politycznej i publicznej umiejscowić można już co najmniej w epoce Oświecenia, ale trudno mówić o jakimś zuniformizowanym charakterze tego procesu. W każdym państwie posiadał on swoją własną dynamikę i charakterystykę, nierzadko podlegającą idiomatycznej dialektyce odzwierciedlającej szerszy kontekst społeczny i polityczny.

PROBLEMOWE UJĘCIE POJĘCIA: Głównym problemem przedstawionym w tekście będą wyzwania, jakie stawia współcześnie kondycji społeczeństwa wielokulturowego sekularyzm, a szczególnie jego najbardziej zaawansowana forma w świecie Zachodu, jakim jest francuska laickość.

REFLEKSJA SYSTEMATYCZNA Z WNIOSKAMI I ­REKOMENDACJAMI: Rozważania skupią się na konkretnych problemach, na jakie napotyka zasada laickości w kontekście nowych wyzwań związanych z obecnością islamu we Francji.

Downloads

Download data is not yet available.

Bibliografia

Akan, M. (2009). Laïcité and Multiculturalism. The Stasi Report in Context. The British Journal of Sociology, 60, 237–256.

Antoine, F. (2003). Sarkozy a la recontre des imams au Mureaux, Le Courrier de Mantes. Pobrane z: http://www.aredam.net/rencontre-sarkozy-imam-mureaux.html (dostęp: 20.12.2021).

Beiner, R. (2010). Civil Religion. A Dialogue in the History of Political Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press.

Bellah, R.N. & Hammond, P.E. (1980). Varieties of Civil Religion. Oregon: Wipf and Stock.

Bermingham, P.-P. (2021). France issues charter for imams meant to fight ‘political Islam’. Pobrane z: https://www.politico.eu/article/france-political-islam-charter-imams-fight/ (dostęp: 26.01.2022).

Czernecki, I. (2020). Znaczenie religii dla demokracji u Alexisa de Tocqueville’a. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Domaradzki, J. (2005). Religia ludzkości. Augusta Comte’a socjologiczna wizja religii. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Durkheim, E. (2010). Elementarne formy życia religijnego. Tłum. A. Zadrożyńska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ferrara, C. (2020). Muslim schools are allies in France’s fight against radicalization – not the cause. Pobrane z: https://theconversation.com/muslim-schools-are-allies-in-frances-fight-against-radicalization-not-the-cause-149802 (dostęp: 23.12.2021).

Galent, M. (2010). Polityka wielokulturowości a republikański model obywatelstwa we Francji. W: D. Pietrzyk-Reeves, & M. Kułakowska (red.), Studia nad wielokulturowością (s. 213–226). Kraków: Księgarnia Akademicka.

Laurence, J., & Vaisse, J. (2006). Integrating Islam. Political and Religious Challenges in Contemporary France. Waszyngton: Brookings Institution Press.

Mazanka, P. (2003). Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Parekh, B. (2002). Rethinking Multiculturalism. Cultural Diversity and Political Theory. Cambridge: Harvard University Press.

Rosenblatt, H. (2007). On the Intellectual Sources of Laïcité. Rousseau, Constant, and the Debates about a National Religion. French Politics, Culture & Society, 25(3), 1–18.

Scott, J.W. (2007). Symptomatic Politics. The Banning of Islamic Head Scarves in French Public Schools. French Politics, Culture & Society, 23(3), 106–127.

Willsher, K. (2014). France’s burqa ban upheld by human rights court. The Guardian. Pobrane z: https://www.theguardian.com/world/2014/jul/01/france-burqa-ban-upheld-human-rights-court (dostęp: 17.01.2022).

Zielińska, K. (2009). Spory wokół teorii sekularyzacji. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.